Duurzaam reizen in Indonesië is een leuk voornemen. Maar zonder die enorm vervuilende vlucht naar Jakarta kom je er niet. Moeten we niet gewoon stoppen met vliegen als we echt duurzaam willen reizen? Het antwoord is 'nee'. Helemaal niet meer vliegen is geen oplossing. Reizen brengt namelijk ook veel goeds. Mits het op de juiste manier gebeurt. Bij het samenstellen van onze reizen door Indonesië maken onze lokale reisexperts gebruik van de checklist voor duurzaam reizen. Zo zorgen we ervoor dat we met onze reizen een zo groot mogelijke positieve impact op de lokale gemeenschap en de natuur hebben. Waar mogelijk proberen we de negatieve impact op het klimaat zoveel mogelijk te beperken. Met de impactscore die we onze reizen geven, kunnen we precies zien waar onze reizen in Indonesië een positieve bijdrage leveren en waar nog ruimte is voor verbetering. De scores vind je in de Eerlijke Reiswijzer van Indonesië. Op deze pagina geven we een toelichting bij de impactscores.
Met de eerlijke reiswijzer willen we op een transparante en positieve manier duidelijk maken dat we niet per se minder, maar vooral anders moeten reizen.
Het belang van toerisme in Indonesië
Er is veel kritiek op vliegen naar verre landen zoals Indonesië. Terecht. Maar we mogen niet vergeten dat het toerisme ook veel goeds brengt op de bestemming. In Indonesië heeft de reisindustrie een enorm effect op de werkgelegenheid. De industrie maakt 4,1% uit van het bruto nationaal product en zorgt voor ruim 10% van de banen. In 2017 werkten 12,7 miljoen Indonesiërs in het toerisme. Hoewel de meeste buitenlandse valuta-inkomsten nog steeds verdiend worden in de olie- en gasindustrie en met kolen en palmolie, stijgt het aandeel van toerisme hard. In 2019 kwamen meer dan 16 miljoen buitenlandse toeristen aan in Indonesië. Gemiddeld geven zijn zo'n 1.142 dollar per persoon uit tijdens hun verblijf. Kortom, het toerisme maakt een belangrijk deel uit van de economie.
Ben je benieuwd waar we de impactscore op baseren? Hier vind je een uitgebreid overzicht van de criteria die we gebruiken bij het bepalen van de impact van onze rondreizen door Indonesië. In de infographics op deze pagina zie je de gemiddelde scores van de geboekte reizen naar Indonesië in 2023.
Overnachtingen
Bij het organiseren van je rondreis door Indonesië maken we zoveel mogelijk gebruik van hotels die voldoen aan onze criteria voor kleinschalige en duurzame accommodaties. Daarmee draag je bij aan werkgelegenheid en stimuleer je de lokale economie. Bovendien doen de eigenaren er alles aan om de impact op het milieu te minimaliseren. In Indonesië is het niet altijd mogelijk om samen te werken met kleinschalige hotels met minder dan twaalf kamers. Die zijn simpelweg niet beschikbaar in een regio of maanden van tevoren volgeboekt. In dat geval gaan onze reisexperts altijd op zoek naar duurzame hotels die aan zoveel mogelijk criteria voldoen, maar meer kamers aanbieden.
Met acht kamers is Rumah Dharma één van de kleinschalige accommodaties waar je tijdens een rondreis kan verblijven. Je slaapt vlakbij de Borobudur, waardoor je uitgebreid de tijd kan nemen om het heiligdom te bezoeken. Dat in tegenstelling tot de meeste toeristen, die een dagtrip maken vanuit Yogyakarta. Op deze manier draag je minder bij aan overtoerisme en bespaar je de uitstoot van de taxirit van en naar Borobudur.
Excursies
Indonesië is bij uitstek geschikt voor meet the local excursies. In onze reizen vind je meerdere activiteiten waarbij je kennismaakt met de lokale bewoners. Het is de perfecte basis voor culturele uitwisseling en het zorgt voor werkgelegenheid. Zo kun je in Yogyakarta een kookworkshop volgen bij een lokale chef. Zij neemt je mee naar de markt, waar je ingrediënten koopt en tegelijkertijd een kijkje krijgt in het dagelijkse leven van Indonesiërs. Tijdens de workshop leer je traditionele gerechten maken, die je na afloop samen opeet.
Lokale chauffeurs
Tijdens onze rondreizen door Indonesië word je rondgereden door een privéchauffeur. Zij zijn als het ware de gastheer van de reizigers. Zij brengen je niet alleen van A naar B, maar staan je ook bij met raad en daad en het wegwijs maken in de lokale cultuur. We werken samen met lokale ondernemers die op freelancebasis toeristen rondrijden. Sommigen hebben een eigen auto, anderen maken gebruik van auto's die beschikbaar worden gesteld door de reisexperts. De chauffeurs krijgen per dag betaald. Zo creëren we met onze reizen werkgelegenheid en financiële zekerheid.
Natuur en cultuur
Indonesië scoort vrij laag als het gaat om het bezoeken van natuur en cultuur. En dat terwijl de eilanden Java en Bali juist rijk zijn aan cultureel erfgoed. De lage score komt doordat bezoeken aan die historische plekken optioneel zijn. Reizigers kunnen zelf bepalen of en wanneer ze die plekken bezoeken.
Slow Travel
Wij stimuleren onze klanten om niet elk jaar een verre reis te maken en als ze gaan dan liefst zo lang mogelijk. Daarom stimuleren we reizen buiten Europa met minimaal 18 dagen. Hoe langer hoe beter, dus scoren reizen die nóg langer zijn hoger. De gemiddelde reistijd door Indonesië is 24 dagen. Door langer op de bestemming te zijn kun je een plek echt ervaren en heb je een grotere positieve impact. Je hebt immers meer tijd om je geld lokaal uit te geven.
Wat we nog meer doen
Bij het vergroten van onze positieve impact en het minimaliseren van onze negatieve impact, zijn er ook allerlei acties die we ondernemen die lastig te meten zijn. Zo stimuleren we onze reizigers om vaker plantaardig te eten, minder wegwerpplastics te gebruiken en overtoerisme te voorkomen.
Vegetarisch eten
De beste en makkelijkste manier om je persoonlijk CO2-voetafdruk te verlagen is door vegetarisch of veganistisch te eten. Gelukkig is vegetarisch eten in Indonesië geen enkel probleem. Veel traditionele gerechten zijn van zichzelf al vegetarisch of met een kleine aanpassing vlees- en visloos te maken. Bovendien eten de bewoners dolgraag tofu en tempeh; ideale vleesvervangers. Op Bali kun je helemaal je geluk op. Op het Hindoeïstische eiland kun je overal terecht voor de lekkerste lokale en internationale gerechten zonder dierlijke producten.
Benieuwd bij welke restaurants op je bestemming je als vegetariër of veganist goed kan eten? Download dan voor vertrek de app Happy Cow. Daarmee heb je vega(n) vriendelijke adresjes in meer dan 180 landen op zak. Eet smakelijk!
Plasticvrij reizen
Indonesië kampt met een gigantisch plasticprobleem. Dat is misschien wel de reden waarom het eiland Bali de laatste jaren zoveel ondernemers en creatievelingen aantrekt, die zich inzetten om het probleem aan te pakken. Steeds meer hotels bieden tappunten met schoon drinkwater, waar toeristen hun flesje kunnen bijvullen. Op het eiland is de Refill My Bottle app ontwikkelt, waarop je precies kan zien waar je terecht kan om je fles te vullen. Daarnaast werken de lokale reisexperts samen met ondernemers om wegwerpplastic te verbannen. Zo hebben de chauffeurs een waterdispenser in hun auto en krijgen reizigers uitgebreide tips en instructies om plasticvrij te reizen in Indonesië.
Overtoerisme voorkomen
De eilanden Java en Bali zijn populaire vakantiebestemmingen voor reizigers van over de hele wereld. Sommige trekpleisters hebben dan ook te maken met de uitdagingen van overtoerisme. Als onderdeel van de rondreizen over Java en Bali bezoek je de bekende highlights, zoals de Bromovulkaan en de Borobudur tempel. We proberen dit soort trekpleisters op een minder populair tijdstip of een andere manier te bezoeken. Ook kiezen we er bewust voor om minder bekende plekken op te nemen in de reis, zoals Sukabumi op Java en Sidemen op Bali en bieden we ook reizen naar eilanden als Sumba en Sulawesi. Zo helpen we het toerisme beter te verspreiden over de eilanden.
Impact op het klimaat
Naast de positieve effecten, veroorzaakt reizen ook klimaatschade. Dat komt vooral door het vervoer van en naar de bestemming, maar ook het vervoer ter plekke veroorzaakt broeikasgassen. Wij stimuleren onze reizigers om zoveel mogelijk te kiezen voor het minst schadelijke transport.
CO2-uitstoot van de vlucht
Voor de reis van en naar Indonesië kiezen de meeste reizigers voor een zogenaamde open jaw-vlucht. Dat betekent dat je op een andere luchthaven aankomt dan waar je weer vertrekt. Heen vlieg je van Amsterdam naar Jakarta (gemiddeld 3347kg CO2e). Na afloop van je reis vertrek je vanuit Denpassar naar Amsterdam (gemiddeld 3684kg CO2e). Je retourvlucht veroorzaakt in totaal gemiddeld 7031kg CO2e per persoon. Om 7031kg CO2e te compenseren moet je achtenhalf jaar veganistisch eten. De vlucht naar Indonesië is onvermijdelijk. We proberen op andere vlakken de CO2-uitstoot zoveel mogelijk te minimaliseren. We adviseren onze reizigers om niet elk jaar een verre reis te maken, maar af te wisselen met een bestemming dichter bij huis. Hier lees je wat je zelf kunt doen om de CO2-uitstoot van je reis te minimaliseren.
Ben je benieuwd hoe we de berekening van de CO2-uitstoot van je vliegreis naar Indonesië maken? Hier lees je precies welke rekenmethodes en tools we gebruiken bij het berekenen van CO2-uitstoot per vervoersmiddel.
Zo min mogelijk binnenlandse vluchten
In 2019 hebben we al onze verre reizen onder de loep genomen en gekeken welke binnenlandse vluchten we konden vervangen door alternatief vervoer. Denk aan de trein, bus, boot, huurauto of privévervoer. Daarbij hebben we rekening gehouden met veiligheid, comfort en reistijd. Bij sommige reizen hebben we de route aangepast, zodat de binnenlandse vluchten niet langer nodig zijn. In de reisbeschrijving vermelden we altijd of en hoeveel binnenlandse vluchten er in de reis zijn opgenomen. In onze Indonesië reizen hebben we op die manier veel binnenlandse vluchten weten te schrappen.
Better Places is gestopt met het compenseren van de CO2-uitstoot van haar reizen. In plaats daarvan willen wij de CO2e-uitstoot van al onze reizen elk jaar met 5% verminderen. Wij investeren voor elke reiziger een bedrag in projecten voor duurzame energie of biodiversiteit.
Travelife Certificering 
Travelife is een certificeringsprogramma voor duurzame ondernemers in het toerisme. Wij verwachten van al onze lokale reisexperts dat ze binnen twee jaar na de start van onze samenwerking het Travelife Partner-certificaat halen of een ander vergelijkbaar certificaat dat erkend wordt door de GSTC. Ter ondersteuning bieden wij onze reisexperts webinars waarin we ze begeleiden in het certificeringsproces. Onze lokale reisexperts in Indonesië zijn Travelife Partner.
Toerisme in Indonesië in perspectief
Indonesië is een uniek land. Het bestaat uit meer dan 17.000 eilandjes en is zo groot als heel Europa. Tussen de regio's vind je grote cultuurverschillen. Maar ook de werkgelegenheid en bron van inkomsten verschillen per eiland enorm. Java is het politieke en economische hart van Indonesië. Het eiland ontvangt veel toeristen, maar is er niet van afhankelijk. Er zijn genoeg andere sectoren die werkgelegenheid opleveren. Op Bali daarentegen is zo'n 80% van de inwoners afhankelijk van het toerisme. Maar ook op eilanden zoals Flores, Sumba, rondom het Tobameer en Raja Amput zijn er weinig andere mogelijkheden.
Met weinig scholing toch aan het werk
Op veel eilanden buiten Java zijn er weinig plekken waar bewoners aan het werk kunnen. Naast landbouw zijn er vaak geen alternatieven. Jongeren vertrekken massaal naar Java en Bali in de hoop daar werk te vinden. De leegloop van jonge arbeidskrachten op het platteland zorgt ervoor dat de voedselzekerheid voor de achterblijvers afneemt. Het overschot aan werkzoekende in de steden veroorzaakt werkloosheid en criminaliteit. Het toerisme biedt uitkomst in die gebieden. Van zelfstandig ondernemer en manager, tot schoonmaker en taxi-chauffeur. Zelfs voor ongeschoolde bewoners in de armste gebieden biedt de sector kansen. Zij kunnen aan de slag in de informele sector, als straatverkoper, souvenirmaker of fietstaxi. Voor sommige is het net voldoende om het hoofd boven water te houden. Anderen zijn heel succesvol en kunnen hun kinderen wél naar school sturen.
De ambitieuze Angel studeert aan de hotelschool op Sumba. Zij vertelt hoe het toerisme haar leven positief verandert.
Lokale eigenaar en personeel
In Indonesië komt het vaak voor dat rijke ondernemers uit Jakarta hotels starten of overnemen in verre regio's, zoals Sumba of Flores. Dat zorgt ervoor dat de winsten wegvloeien en de eilanden minimaal profiteren van het toerisme. Daarom gebruiken onze lokale reisexperts een andere definitie voor 'lokale eigenaar'. Zij werken zoveel mogelijk samen met accommodaties die gerund worden door een eigenaar uit de betreffende of naburige provincie. Zo zorgen zij ervoor dat de opbrengsten op het betreffende eiland blijven. Daarmee dragen zij bij aan de lokale economie en welvaart.