In Ladakh, Nepal en Kirgizië reis je over bergpassen van rond de vijfduizend meter en slaap je regelmatig op een hoogte van tussen de drie- en vierduizend meter. Een geweldige ervaring! Maar het brengt ook een risico met zich mee: hoogteziekte. In dit blog geven wij tips om hoogteziekte te voorkomen.
Dit is je lokale reisspecialist in Nepal
"Namasté! Mijn naam is Maaike en ik woon in Nepal, waar ik al jarenlang werk als Nepal specialist. Geef me je wensen door en ik stuur je een voorstel op maat"
Hoogteziekte voorkomen
- Wat is hoogteziekte en hoe ontstaat het?
- Wat kun je doen om hoogteziekte te voorkomen?
- Is het aan te raden om Diamox te slikken?
- Hoe groot is de kans dat ik hoogteziekte krijg?
- Wat als ik toch hoogteziekte krijg?
Wat is hoogteziekte en hoe ontstaat het?
Hoogteziekte ontstaat door een tekort aan zuurstof, op hoogtes vanaf ongeveer 2500 meter. Je lichaam moet wennen aan de hoogte. Krijgt het daar niet genoeg tijd voor, dan kun je hoogteziekte krijgen. De klachten zijn hoofdpijn, misselijkheid en benauwdheid. In zeer ernstige situaties kan vocht zich ophopen in de longen of hersenen en dan kan hoogteziekte levensgevaarlijk zijn. Gelukkig kun je dit voorkomen door de hoogte goed op te bouwen. Niet iedereen is even gevoelig voor hoogteziekte: de één kan er beter tegen dan de ander. Ook kan het zijn dat je de ene keer dat je op hoogte verblijft nergens last van heb, en de volgende keer wel hoogteziekte klachten krijgt.
Wat kun je doen om hoogteziekte te voorkomen?
Er zijn een paar dingen die je kunt doen om hoogteziekte zoveel mogelijk te voorkomen. Dit zijn onze tips:
Hoogteziekte voorkomen – tip 1: acclimatiseren
Het is heel belangrijk om genoeg tijd te nemen om te acclimatiseren. Je lichaam heeft namelijk tijd nodig om aan de hoogte te wennen. Reis dus nooit in één keer door naar een hoogte van vierduizend meter, maar bouw tussenstappen in. Onze reisspecialisten houden in hun reisvoorstellen altijd rekening met hoogteziekte en bouwen de hoogte geleidelijk op.
Op de site hoogteziekte.info vind je veel praktische tips om hoogteziekte te voorkomen. Ook kun je via deze site het boekje Hoe blijf ik gezond in de hoogte kopen.
Hoogteziekte voorkomen – tip 2: voldoende drinken
Hoewel er geen direct verband is tussen hoogteziekte en uitdroging, kan uitdroging de klachten van hoogteziekte versterken. Drink daarom veel, heel veel, soms zo’n drie liter per dag extra. Water, soep, thee, koffie zijn allemaal prima. Uiteraard geen alcohol. Veel drinken is niet alleen belangrijk ter voorkoming van hoogteziekte: doordat de lucht op grote hoogte droog is, kun je relatief snel gedehydrateerd raken, met vergelijkbare klachten als met hoogteziekte tot gevolg. Veel van de vermeende hoogteproblemen die mensen ervaren zijn in feite gewoon vochttekort. Zweet je veel, zorg dan dat je extra drinkt. Maar drink ook veel als je niet zweet, want juist doordat de lucht zo droog is, verdampt je zweet meteen. Door de sterke zon in de bergen droog je ook sneller uit en verbrand je snel. Smeer je dus goed in en bedek je hoofd.
Tip: let op de kleur van je urine: donkergeel betekent uitdroging, dus nog meer drinken.
Hoogteziekte voorkomen – tip 3: doe het rustig aan
Doe het rustig aan, zeker op de eerste dagen van een trektocht. Luister naar je lichaam en neem regelmatig een pauze. Het landschap is mooi genoeg om even van de omgeving te genieten!
Extra reistip
Doe af en toe ORS in je water, en doe extra zout op je eten. Dit is extra belangrijk als je veel zweet, maar in de droge berglucht verliest je lichaam sowieso sneller vocht dan in ons klimaat. ORS vult de mineralen aan die je lichaam met zweten verliest. Zo blijf je je ook fitter voelen.
Is het aan te raden om Diamox te slikken?
Pillen slikken is in principe niet nodig. Als je bovenstaande tips opvolgt, is de kans op problemen klein. Echter, het is zeker te overwegen om preventief Diamox te slikken, een middel wat je lichaam helpt om sneller te acclimatiseren. Diamox wordt door artsen aangeraden bij snelle stijgingen (meer dan 600 m slaaphoogteverschil per dag boven de 2500 m), invliegen boven de 3000 m of als je eerder last hebt gehad van hoogteziekte. Neem hiervoor voor je vertrek contact op met je huisarts of GGD.
Een oude Ladakhi en Nepali volkswijsheid is dat knoflook goed helpt tegen hoogteziekte, maar dit is nooit bewezen. Maar: baat het niet, dan schaadt het niet! Heb je last van lichte verschijnselen van hoogteziekte? Dan kun je paracetamol of ibuprofen nemen om de klachten te verminderen.
Lees meer over hoogteziekte op de site van de NKBV.
Hoe groot is de kans dat ik hoogteziekte krijg?
Als je genoeg drinkt en de tijd neemt om te acclimatiseren, is de kans niet groot dat je een ernstige vorm van hoogteziekte krijgt. De meeste reizigers merken echter wel iets van de hoogte. Dat uit zich in lichte hoofdpijn, minder eetlust en minder goed slapen. Je raakt op hoogte sneller buiten adem en moet over het algemeen wat rustiger aandoen dan normaal. In de loop van de dagen verminderen de klachten, tot je lichaam helemaal gewend is. Alleen de kortademigheid bij inspanning blijft, omdat er nu eenmaal minder zuurstof in de lucht zit. Blijf sowieso goed drinken, ook als je al een paar dagen op hoogte bent.
Wat als ik toch hoogteziekte krijg?
Bij milde klachten zoals hierboven beschreven, is het voldoende om rustig aan te doen en goed te blijven drinken. In het geval je Diamox bij je hebt, kun je Diamox nemen. Bij voorkeur blijf je op dezelfde hoogte, totdat je lichaam aan de hoogte gewend is. Eventueel kun je bij de receptie van je hotel om zuurstof vragen. Zuurstof kan helpen om je beter te voelen, dit is echter wel tijdelijk.
Als je echter de ernstige vormen van hoogteziekte krijgt, namelijk klachten van hoogtehersenoedeem of hoogtelongoedeem, is er maar één remedie: zo snel mogelijk dalen. Gelukkig is dit zeldzaam. Klachten van hoogtehersenoedeem zijn onder meer coördinatieverlies: niet meer in staat over een rechte lijn te lopen, onsamenhangende taal, ernstige hoofdpijn waartegen pijnstillers niet of nauwelijks helpen en extreme moeheid, ook zonder inspanning. Klachten van hoogtelongoedeem zijn onder meer extreme kortademigheid en moeheid, ook zonder inspanning, hardnekkig hoesten, en een blauwe kleur van de lippen. In deze gevallen is medische hulp en zo snel mogelijk afdalen essentieel. Wanneer je klachten verergeren, schakel dan dus medische hulp in of licht de gids in als je op een trektocht bent. Houd dit niet voor je omdat je bang bent de anderen tot last te zijn!
Hoogteziekte voorkomen – Nooit eerder last gehad
Zelfs als je nog nooit last hebt gehad van hoogteziekt, kun je het wel krijgen. Je lichaam kan steeds anders op hoogtes reageren. Het kan dus zijn dat je de eerste keer op hoogte nergens last van had, maar de tweede keer flinke hoofdpijn krijgt. Luister altijd goed naar je lichaam, drink veel en doe rustig aan. Meestal kun je zonder problemen van de hoge bergen blijven genieten. Als je klachten hebt, neem dan contact op met je gids of met de landenspecialist. Die kunnen je dan adviseren.
Hoogteziekte voorkomen in Nepal
In Nepal kun je een trektocht maken naar het Everest Base Camp. Reisspecialist Maaike vertelt: “Tijdens de trektocht naar Everest Base Camp loop je naar grote hoogte. De maximale hoogte waarop je slaapt is Gorakshep op 5180 meter en het Everest Base Camp ligt op 5380 meter. Uiteraard houd ik hier in mijn reisvoorstel rekening mee. Zo plan ik 2 nachten in Namche Bazar op 3450 meter, voordat je verder klimt. Ook zijn onze gidsen goed getraind om hoogteziekte verschijnselen te herkennen en weten ze wat ze moeten doen wanneer reizigers verschijnselen van hoogteziekte vertonen. Zij zullen je ook altijd aanraden om langzaam en op eigen tempo te lopen. Je kunt erop rekenen dat ik in al mijn reisvoorstellen rekening houdt met het voorkomen van hoogteziekte.”
Hoogteziekte voorkomen in Ladakh
Ladakh specialist Jan vertelt: “Ladakh ligt op grote hoogte, de hoofdstad Leh ligt bijvoorbeeld op 3500 meter. Ik houd in mijn reisvoorstellen altijd rekening met de hoogte. Wanneer je over land reist van Manali naar Leh, ontkom je er niet aan om een nacht door te brengen op een hoogte van boven de 4000 meter. Daarom neem ik in mijn reisvoorstel altijd twee nachten in Manali (2000m ) en Keylong (3000m) op. Op die manier krijg je de gelegenheid om langzaam aan de hoogte te wennen. Overigens zijn er nog twee andere mooie overland-routes naar Leh. Zo kun je eerst naar Spiti en vervolgens naar Leh reizen, een prachtige, niet-toeristische route waarbij de hoogte-opbouw heel geleidelijk is. Daarnaast kun je via Kashmir naar Leh reizen, een prachtige, eveneens niet-toeristische route, die minder hoog gaat. Kies je ervoor om naar Leh te vliegen, blijf dan drie nachten in Leh, en doe het rustig aan. Zo geef je je lichaam de tijd om aan de hoogte te wennen, voordat je bijvoorbeeld een inspannende trektocht gaat maken en/of naar een gebied gaat waar geen medische voorzieningen voorhanden zijn.”
Plan jouw reis naar Nepal
Ben je op zoek naar een bijzondere Nepal rondreis? Bij Better Places plan je je hele reis in overleg met Maaike, de reisexpert in Nepal. Zij maakt je reis helemaal op maat, dus je trip is altijd uniek. Bekijk onze voorbeeldreizen of vraag een reisvoorstel aan, rechtstreeks bij Maaike.