Daniel, reisgids Nicaragua

Op pad met een lokale reisgids in Nicaragua

In Matagalpa, de toegangspoort naar het groene en bergachtige noorden van Nicaragua, ontmoet ik Daniel Lira. Best even spannend, want de komende drie dagen zullen we in elkaars gezelschap een intensieve route afleggen door natuurreservaten, langs lokale communities en cacaoplantages. Ik merk al snel dat het goed zit en onderweg naar de eerste tussenstop kletsen we honderduit over onze achtergronden en over Nicaragua als reisbestemming. Vanuit de stad rijden we naar de bergen, waarvandaan we te voet naar een lokale community van boeren zullen gaan. Na de eerste minuten in de natuur heb ik al door dat Daniel hier thuis is. Hij wijst me op bijzondere bomen, weet antwoord op al mijn vragen en spot luiaards op plekken waar ik zo aan voorbij zou zijn gelopen.

Opgegroeid als gids

Naarmate de dag vordert heb ik niet alleen het gevoel dat ik al meer heb geleerd over Nicaragua dan in de afgelopen weken bij elkaar, maar kom ik ook alles te weten over zijn passie voor zijn vak. De 27-jarige Daniel groeide op in een community van koffieboeren net buiten Matagalpa, de plek waar hij nog steeds woont en ook zijn eerste stappen zette als gids. Hij is nog maar een tiener als hij in 2004 besluit om zijn community te helpen met een project voor rural tourism. Dankzij zijn basiskennis van de Engelse taal kan hij aan de slag als vertaler voor de toeristen die zijn community komen bezoeken en naar verloop van tijd start hij ook met het leiden van eigen tours door de koffieplantages. Hij ontdekt het plezier in dit werk en wat volgt zijn jaren van studies en cursussen die hem uiteindelijk een gediplomeerd en vakkundig gids maken. Inmiddels is hij gespecialiseerd in natuurtours waarbij duurzaam en community based toerisme centraal staat, iets waar hij een groot voorstander van is.

Het belang van community based tourism

Dat blijkt ook wel als we later die dag aankomen in de kleine gemeenschap La Corona en plaatsnemen aan tafel bij de familie waar ik die nacht zal blijven slapen. Daniel: “Dit soort tours heeft een grote impact op mij omdat dit precies is hoe mijn werk als gids ook ooit is begonnen. Deze vorm van toerisme draagt bovendien bij aan het beschermen van de natuur en het instandhouden van de cultuur in kleine communities op het platteland.” Hij vertelt me hoe het voor hem allemaal begon, tijdens zijn eerste dagen als gids in zijn community. Destijds kon hij met zijn werk bijdragen aan een beter leven voor zijn eigen gezin en de families in zijn directe omgeving. Nu, 13 jaar later, doet hij datzelfde voor andere communities in het noorden van Nicaragua, door toeristen op een verantwoorde en duurzame manier het leven op het platteland te laten zien.

Het mooiste souvenir

“Geen werkdag is voor mij hetzelfde”, vertelt Daniel. “De ene dag ben ik vooral aan het hiken, andere dagen begeleid ik een tour in bird watching, mountainbiken of deel ik al mijn kennis over de productie van koffie- of cacao. Wat ik het mooiste aan mijn werk vind is dat ik zoveel mooie plekken in mijn land kan ontdekken en in contact kom met verschillende culturen. Toerisme heeft bovendien voor mij de deur geopend naar het leren en lesgeven over onze geschiedenis, cultuur en manier van leven.”

Hoe bewust hij bezig is met het delen van kennis over zijn land wordt me extra duidelijk als we op de laatste dag van de tour door een regenwoud lopen en hij me vraagt om even te gaan zitten omdat hij een belangrijke vraag heeft. Hij legt me uit dat dit iets is wat hij altijd aan het einde van zijn tours doet. Voordat ieder weer zijn eigen weg gaat, zoekt hij een goede plek om even rust te nemen en een vraag te stellen aan zijn gasten. “Wat neem je mee naar huis van deze tour?”. Het is vraag waar ik even over na moet denken. Uiteindelijk bedenk ik me dat deze drie dagen een eye-opener waren op het gebied van community based tourism en het belang ervan. Ik keer terug met een onvergetelijke reiservaring, terwijl de lokale bevolking op directe wijze heeft kunnen profiteren van mijn bezoek. Met eigen ogen heb ik nu kunnen zien wat een verschil dat kan maken. Het is een manier van reizen die veel vanzelfsprekender zou moeten worden en vormt een belangrijke les die ik met me mee terugneem, een waardevol souvenir, waaraan Daniel een grote bijdrage heeft geleverd.