De diversiteit van planten en dieren is voor veel mensen een belangrijke reden om een vakantie naar een verre bestemming te boeken. Tegelijkertijd vormt toerisme juist een gevaar voor diezelfde biodiversiteit. De vraag is: hoe zorgen we dat toerisme niet schaadt, maar bijdraagt aan de bescherming van al dat moois? Ontdek wat de impact van toerisme op biodiversiteit is en hoe jij daar tijdens je reis positief aan bijdraagt.
Biodiversiteit en toerisme: hoe jouw reis positief kan bijdragen
Wat is biodiversiteit nou eigenlijk? Het betekent letterlijk de verscheidenheid aan leven op aarde. Het omvangt alles wat leeft en samenwerkt in de natuur. Biodiversiteit bestaat uit:
- Planten die zuurstof produceren en voedsel leveren voor mens en dier
- Dieren die zorgen voor bestuiving, zaden verspreiden en balans in ecosystemen
- Micro-organismen zijn de grote opruimers van de natuur en houden de bodem gezond
Wat is de impact van toerisme op biodiversiteit?
Een belangrijke reden dat de biodiversiteit wereldwijd afneemt is omdat natuur vaak weinig economische waarde heeft. Op korte termijn loont het meer om een bos te kappen, het hout te verkopen en landbouw te beginnen. In sommige landen, zoals Costa Rica, blijft biodiversiteit juist heel goed behouden. Dat komt omdat natuur daar juist wél economische waarde heeft gekregen via inkomsten uit toerisme. Toerisme kan natuur schaden, maar dus ook beschermen.
De negatieve impact van toerisme
Toerisme kan de natuur onder druk zetten, zeker als veel reizigers tegelijk dezelfde plekken bezoeken of als dieren worden gebruikt voor vermaak.
Voorbeelden van negatieve impact zijn:
- Overtoerisme: dieren raken verstoord en ecosystemen raken uit balans
- Dierenleed: bepaalde dierenattracties, zoals olifantenritten of selfies met tijgers, veroorzaken dierenleed
- Vervuiling: plastic afval en CO₂-uitstoot vervuilen kwetsbare natuur
In ons beleid voor dierenwelzijn lees je precies wat we wel en niet aanbieden als het gaat om activiteiten met dieren op reis. bekijk ook onze tips om zelf diervriendelijk op reis te gaan.
De positieve impact van toerisme
Toerisme kan ook juist helpen om natuur te beschermen. Wanneer reizen op een duurzame manier gebeurt, levert het inkomsten op voor natuurbeheer en de mensen die zich daarvoor inzetten.
Positieve effecten van duurzaam toerisme zijn:
- Bescherming van natuurgebieden: entreegelden dragen bij aan behoud
- Duurzame accommodaties: zorgen voor minder vervuiling en energieverbruik
- Lokale gidsen en initiatieven: geven inwoners een eerlijk inkomen en stimuleren zorg voor hun omgeving
Praktijkvoorbeelden: biodiversiteit en toerisme
Costa Rica
Costa Rica is een goed voorbeeld van hoe toerisme juist kan bijdragen aan het redden van de natuur. Dankzij entreegelden voor nationale parken, duurzaam bosbeheer en ecologische lodges is het land nu een van de groenste bestemmingen ter wereld.
Tanzania
Bij de Africa Amini Maasai Lodge in Tanzania overnacht je op Maasai land en maak je o.a. een natuurwandeling met de Maasai. Op jouw beurt draag je met je verblijf bij aan onderwijs voor kinderen uit arme gezinnen en duurzame projecten.
Nepal
In Nepal dragen reizigers bij aan de ontwikkeling van voedselbossen die zowel de natuur als de gemeenschap versterken. Deze bossen herstellen aangetaste gebieden, bieden leefruimte aan dieren en leveren voedsel en inkomen op voor de inwoners.
Wat kun jij als reiziger doen?
De keuzes die je maakt op een bestemming maken écht verschil. Wat kan jij doen om bewuster te reizen?
- Kies duurzame accommodaties die serieus werk maken van duurzaamheid.
- Reis in het voor- of naseizoen om overtoerisme tegen te gaan.
- Laat als het kan het vliegtuig staan en pak de trein of (elektrische) auto naar je bestemming.
- Vermijd dierenattracties en bezoek alleen opvangcentra die echt bijdragen aan bescherming.
- Eet (vaker) veganistisch of vegetarisch op reis. Een plantaardig dieet is een stuk milieu-vriendelijker.
- Neem je afval mee en gebruik herbruikbare flessen en tassen.
- Kies voor langere, bewuste reizen in plaats van veel korte trips.
Hoe draagt Better Places bij aan biodiversiteit?
Ook wij zetten ons in om de natuur te beschermen en biodiversiteit te versterken. Hoe we dat doen?
- We werken samen met lokale ondernemers. Zo blijven inkomsten op de bestemming.
- Voor elke geboekte reis investeren we in projecten rondom biodiversiteit. De reiziger betaalt hiervoor niets extra.
- We bieden alleen diervriendelijke excursies en we stimuleren plasticvrij reizen.
- We laten met onze rondreizen in Europa en onze treinreizen zien dat je voor een avontuurlijke reis geen lange vervuilende vlucht hoeft te maken. Deze zomer koos al 40% van onze reizigers voor Europa!
Veelgestelde vragen over biodiversiteit en toerisme
Welke activiteiten met dieren zijn wél verantwoord?
Activiteiten waarbij dieren in hun natuurlijke leefgebied blijven en niet worden aangeraakt of gevoerd, zoals wildlifesafari’s op gepaste afstand. Ook kan je een opvangcentrum met een duidelijk rehabilitatiebeleid bezoeken. Lees hier verder hoe je diervriendelijk op reis kan.
Hoe weet ik of mijn reis wel duurzaam is?
Het is lang niet altijd makkelijk om zelf te achterhalen of je keuze wel echt duurzaam is. Veel organisaties doen helaas aan greenwashing waardoor iets mooier lijkt dan het is.
Wat je wel kan doen, is goed letten op keurmerken. Lees voor het boeken van een excursie of accommodatie de ervaringen van andere reizigers.
Bij Better Places zijn we altijd transparant over onze acties én resultaten rondom duurzaamheid. Zo meten we de CO₂-uitstoot van elke gemaakte reis en delen we elk jaar een uitgebreid impactrapport met een verslag van al onze inspanningen om onze reizen zo duurzaam mogelijk uit te voeren.