Familiereis Bhutan

Na aankomst op de luchthaven van Delhi, word je opgewacht en naar een aangenaam guesthouse in de stad gebracht. Je kunt de hele dag naar eigen inzicht besteden. Bezoek bijvoorbeeld de oude stad, met zijn nauwe straatjes, het Rode Fort, de prachtige Jama moskee, en kleurrijke bazaars waar het een gekrioel is van toeterende riksja's, motortaxi's, fietsen, auto's en winkelende mensen. 

NB. Je kunt er ook voor kiezen om je reis in Kathmandu (Nepal) te laten beginnen.

Op een heldere dag is de vlucht naar Paro een van de meest spectaculaire van alle bergvluchten. Tijdens de vlucht krijg je een prachtig uitzicht op de Himalaya en de landing in Paro is absoluut spannend. Buiten de luchthaven word je opgewacht door je gids en chauffeur en vervolgens naar het hotel gebracht. 's Avonds kun je een wandeling maken door de hoofdstraat van het stadje, die omzoomd is met traditionele en semi-traditionele huizen en winkels.
 

Na het ontbijt bezoek je het Nationaal Museum, gevestigd in de vroegere uitkijktoren van de dzong (tempelburcht). De museumcollectie omvat oude Bhutanese kunst en artefacten, wapens, munten, postzegels en een kleine natuurhistorische collectie. Dan loop je een heuvel af om Rinpung Dzong (Paro Dzong) te bezoeken, gelegen op een indrukwekkende hoogte met uitzicht op de Paro vallei. De dzongs van Bhutan zijn een uniek fenomeen. Ze vormen een combinatie van een klooster en een districtskantoor en huisvestten in het verleden ook het leger. De voormalige verdedigingsfunctie verklaart dat ze er als burchten uitzien. Zeker voor jongere kinderen is de dzong een fascinerende plek, want het is een levensechte versie van een middeleeuws sprookjeskasteel.

Na de lunch ga je naar Thimphu, de hoofdstad van Bhutan. Onderweg stop je nog bij de Tachogang Lhakhang waar je een loopbrug kunt bekijken die van ijzeren schakels gemaakt is. Tot in de negentiende eeuw waren veel bruggen in Bhutan op deze manier gemaakt. In de buurt van Thimphu, kun je, als je dat wilt, een andere dzong bezoeken, die van Simtokha. In deze dzong, de oudste van Bhutan, bevindt zich de School voor Boeddhistische studies.

Je hebt de hele dag om Thimphu te verkennen. Thimpu is vermoedelijk de meest ontspannen hoofdstad ter wereld. Het verkeer is zeer gecontroleerd en er zijn geen verkeerslichten. De verkeersagent die op het drukste kruispunt van Thimphu verkeer regelt, met theatrale, bijna komische gebaren, is een veel gefotografeerde bezienswaardigheid! Er is veel te zien in Thimphu, variërend van het Memorial Chorten, gebouwd ter nagedachtenis aan de derde koning van Bhutan, Jigme Dorji Wangchuck, tot het Textielmuseum en het Instituut voor Zorig Chusum, waar jongeren de dertien traditionele kunsten van Bhutan leren. Deze zijn van essentieel belang voor de bouw en het onderhoud van tempels en dzongs. Zeker een bezoek waard is ook de enorme openlucht-Boeddha. Het beeld en voetstuk zijn zo groot dat er binnenin plaats is voor diverse tempels en een enorme gebedsruimte. Ook kun je het dierenparkje bezoeken, waar je de takin kunt zien. Dit merkwaardige dier wordt wel beschreven als een kruising tussen een koe, geit en eland. Het is het nationale dier van Bhutan. 

In het weekend wordt er vast geschoten op de boogschietbaan. Boogschieten is de nationale sport van Bhutan. Alle deelnemers dragen de nationale dracht maar de bogen zijn hypermodern en men schiet met ongelofelijke precisie over een afstand van maar liefst 120m. Later op de middag kun je Trashichhodzong bezoeken, de grootste dzong van Bhutan waar de regering is gehuisvest.
 

Na het ontbijt rijd je richting het oosten, naar Punakha, de oude hoofdstad van Bhutan over de enige weg die de hoofdstad verbindt met het binnenland van Bhutan. Je rijdt via een hoge pas van 3120 meter, de Dochu La pas. Hier heb je prachtig uitzicht op de Himalaya, waaronder de hoogste berg van Bhutan, de Gangkar Puensum (7497m). 
Voorbij de pas kun je het Lamperi Botanical Park bezoeken, waar in het voorjaar praktische alle 49 rododendronsoorten van Bhutan bloeien. De middag kun je naar eigen inzicht besteden. Punakha is de voormalige hoofdstad van Bhutan. De belangrijkste attractie hier is de dzong, waar de koning en het parlement tot 1955 woonden. Tijdens het winterseizoen verblijven de meeste monniken van Thimphu hier, evenals de Jhe Khempo, de hoogste geestelijke van Bhutan. Als je vroeg aankomt kun je de majestueuze Punakha dzong vandaag al bezoeken. 

In de ochtend wandel je naar Khams Yulley Namgyal Chhorten. Op de terugweg kom je door het dorpje Yebisa waar je een inkijk krijgt in het leven van de lokale bevolking. Na de lunch bezoek je de Punakha Dzong. Het enorme vestingklooster is misschien wel het mooiste en interessantste van Bhutan. Alleen al in de beroemde 'honderdzuilentempel' kun je uren rondkijken. Vlakbij is de langste hangbrug van Bhutan, leuk om overheen te lopen.
 

Na het ontbijt rijd je eerst naar Wangduephodrang, waar je de reconstructie van Wangdi Dzong kunt bekijken. Deze dzong is 8 jaar geleden afgebrand en wordt weer opgebouwd. Als de opzichters het toestaan, kun je zien hoe dit gaat. Alles wordt herbouwd met dezelfde materialen en technieken als die welke eeuwen geleden werden toegepast. Zo worden er bijvoorbeeld geen spijkers of schroeven gebruikt voor de houten verbindingen. In plaats daarvan worden houten pennen van verschillende vormen toegepast. De weg naar Phobjikha volgt een dichtbeboste rivierkloof met kleine gehuchten van traditionele huizen die over de berghellingen gesprenkeld zijn. Hij klimt geleidelijk aan naar de 3425m hoge Pele La-pas. Vlak voordat  je de pas bereikt, sla je rechtsaf en rijd je de brede en beboste Phobjikha-vallei in. Met 2900 m is dit de hoogste slaapplaats op je reis en het kan 's avonds dan ook fris zijn. Je overnacht in een lokale boerderij.

Phobjikha is een beschermd gebied wegens de zwarthalskraanvogels die hier ’s winters leven. Deze zeldzame vogels broeden in de zomer in moerassen op het hooggelegen, koude plateau van Tibet en Ladakh. In de winter profiteren ze van het relatief milde klimaat van Bhutan.Ze verblijven hier van begin november to medio maart. In de ochtend wandel je door de Phobjikha vallei over een natuurpad. Met een beetje geluk kom je dichtbij de kraanvogels. Als dat niet lukt, kun je ze wellicht met een telescoop bespieden vanuit het interessante informatiecentrum, waar ook een video over de vogels vertoond wordt.

Eveneens de moeite waard is de Gangte Goemba, het grootste Nyingmapa klooster in Bhutan. De Nyingmapa sekte is de oudste boeddhistische sekte in Bhutan en Tibet en verschilt in sommige opzichten van de Drukpa sekte, die je overal elders in Bhutan vindt. Gisteren en vandaag slaap je in een lokale boerderij bij een familie met kinderen. Als het weekend is, kunnen de kinderen van de familie hun favoriete speelplekken laten zien en laten zien hoe je koeien melkt. ‘s Avonds leert de vrouw des huizes hoe je emma dazi maakt, het nationale Bhutanese gerecht. Dit bestaat uit groene pepers in kaassaus. Voor wie bang is zijn tong te verbranden, is er ook een variant met paddenstoelen, mushroom dazi.

Vandaag ga je verder naar het oosten. Maar het eerste stuk doe je niet met de auto maar te voet. Vanuit het rustieke dorpje Khumbu loop je in ongeveer 2,5 uur naar het eveneens prachtige dorp Longtoe. Op deze avontuurlijke wandeling steek je de 3600m hoge Thouwa La (pas) over. Onderweg kun je genieten van prachtige uitzichten. In Longtoe wacht de auto je op en vandaar rijd je verder naar Trongsa.

Trongsa heeft een zeer karakteristieke, langgerekte dzong, hoog boven de vallei gelegen. Vroeger woonden hier de penlops (districtshoofden) die de handel en het verkeer tussen Oost- en West-Bhutan regelden. Een bezoek aan deze sprookjsachtige dzong is een must. Ook kun je de wachttoren, de zogenaamde Ta Dzong bezoeken. Deze heeft een interessant museum. Na de lunch ga je verder naar Bumthang, het religieuze hart van de natie. De rit van Trongsa naar Bumthang voert door één van de mooiste delen van Buthan, met veel traditonele dorpjes met prachtige huizen en pittoreske tempeltjes. In Bumthang verblijf je in een gezellig familiehotel.

Bumthang bestaat uit tientallen interessante tempels en dorpen, verspreid over drie valleien, die elk zeer de moeite waard zijn om te verkennen. Vandaar dat je hier twee volle dagen blijft. Vandaag maak je eerste een lange wandeling door de vallei, waarop je drietal oude en zeer sfeervolle tempels bezoekt, de Jambay Lhakhang, Kurje Lhakhang en Tamshing Lhakhang. De Jambay Lhakhang stamt uit 659 en is daarmee één van de twee oudste tempels in Bhutan. Bij de Khurje Lhakhang kun je een afdruk in de rotsen zien van het lichaam van de beroemde heilige Padmasambhava. Deze Indiase monnik heeft het Boeddhisme in de 8ste eeuw naar Bhutan gebracht. Hier heeft hij strijd geleverd met een vrouwelijke demon die het land teisterde. Na de rondwandeling langs deze tempels krijg je een heerlijke lunch bij een lokale familie met kinderen.
’s Middags kun je winkelen in het dorpje Jakar. Je kunt hier religieuze souvenirs kopen, zoals de fraaie thanka’s (rolschilderingen) maar ook handgeborduurde schoudertassen en documententasjes, notitieboekjes en wenskaarten op papier uit boombast, en meer.

Vandaag kun je de meer afgelegen Tang-vallei bezoeken. Je maakt hier een mooie bergwandeling van ca. twee uur. De lunch gebruik je in de tuin met prachtig uitzicht van het Ugyen Choling paleisje, dat ook een interessant museum herbergt met allerlei gebruiksvoorwerpen uit het (niet zo verre) verleden. 

NB. Het is ook mogelijk om deze twee dagen te gebruiken voor ene korte trektocht van Jaar naar de Tangvallei waarbij je overnacht bij mensen thuis in een klein dorpje.
Daarnaast is Bumthang ook een goede plaats om mountainbikes te huren of paard te rijden. De kleine Bhutanese paardjes zijn als de Bhutanezen zelf: vriendelijk en heel betrouwbaar.

Vandaag is een wat lange rijdag, je overbrugt een afstand van 205 km (ongeveer 6 uur rijden). Je rijdt weer westwaarts, naar Wangdue Phodrang. Uiteraard kun je wanneer je maar wilt stoppen voor een mooie foto, en bij goed weer krijg je onderweg een picknick-lunch op een mooie plek.

Je rijdt verder richting het westen en passeert Thimphu. Halverwege Thimphu en Paro verlaat je de hoofdweg en volg je een klein weggetje langs zwaar beboste berghellingen en slaperige dorpjes naar Haa. Hoewel dichtbij de relatief mondaine stadjes Paro en Thimphu gelegen, is de Haa-vallei nog zeer oorspronkelijk.

In de ochtend verken je de Haa-vallei. Er zijn een aantal kleine kloosters en charmante dorpjes die je deels te voet, deels per auto kunt bezoeken. Je verlaat Haa via een andere weg dan waarover je gisteren gekomen bent. Je rijdt noordwaarts omhoog naar de 3900m hoge Chele La pas. Dit is de hoogste berijdbare autopas in Bhutan. Bovenop de pas maak je een korte wandeling waarop je fantastische uitzichten op de Himalaya krijgt. Je daalt af naar Paro voor de lunch. De middag kun je naar eigen inzicht besteden. Je kunt ronddwalen door het aangename centrumpje van Paro, het zeer interessante National Musum bezoeken, de dzong en wellicht ook de 1250 jaar oude tempel Kyichu Lhakang.  

Het is aan te raden om de dag vroeg te beginnen om maximaal te genieten van de 2 - 2,5 uur durende wandeling naar het wereldberoemde Tijgersnest Klooster (Taktsang Gomba). Dit prachtige klooster ligt als een duiventil tegen de rotsen, zo'n 900 meter boven de vallei. Volgens de religieuze folklore is Padmasambhava na het voltooien van zijn werk in Bumthang hier geland na een vlucht op de rug van een tijger, om de confrontatie aan te gaan met weer een andere lokale demon. Binnenin is het een doolhof van tempels, nissen en grotten vol met prachtig vormgegeven boeddhistische kunstwerken vol mysterie en magie. Halverwege de afdaling kun je lunchen in een klein restaurantje met uitzicht op de tempel. De kinderen kunnen ook genieten van een ritje te paard tot aan dit restaurantje. Het pad is wel steil, dus houd je goed vast! De laatste helft van de wandeling moet echter wel te voet gedaan worden.
 

Na het ontbijt word je naar de luchthaven gebracht en is het tijd om afscheid te nemen van je chauffeur en gids. Je arriveert in de loop van de ochtend in Delhi. De terugvlucht naar Nederland vertrekt vermoedelijk pas veel later, meestal zelfs de volgende ochtend vroeg. Jan kan een excursie organiseren naar enkele van de meest aantrekkelijke highlights van de stad, zoals het Rode Fort, de Kutub Minar en Humayun’s Tombe, of naar het centrum van Delhi (Connaught Place) voor restaurantbezoek en/of winkelen. Ook kan Jan een dagkamer voor je regelen. Vraag naar de mogelijkheden!