Nebaj & Todos Santos Guatemala

Todos Santos Guatemala – authentiek en uniek

Vanaf grote stad Quetzaltenango zijn we in twee dagen tijd met de bus naar Todos Santos Cuchumatán gereisd. Verder van het gebaande pad dan dit kan bijna niet in Guatemala. Het kleine dorp ligt in een kloof op nog geen 40 kilometer afstand van de Mexicaanse grens. Weinig bezocht door toeristen, authentiek en uniek. De lokale bevolking leeft nog van het land en draagt typische klederdracht waarvoor ze de stof nog zelf handmatig weven. Wij komen hier twee nachten slapen en hopen zo een idee te krijgen van deze bijzondere plek en kennis te maken met de lokale bevolking.

Als we in het minibusje zitten dat ons vanaf de hoofdweg de kloof in brengt krijgen we gelijk al een kijkje in de keuken. Terwijl we verder en verder rijden stappen er steeds meer mensen in. Op de terugweg van de markt, tassen vol met spullen, geduldig manouvrerend tot iedereen een zitplek heeft. En als alle zitplekken vol zijn gaat men staan. Het is, zoals altijd, verbazingwekkend hoe veel mensen er in zo’n busje blijken te passen. Na een uur stappen we uit in de hoofdstraat van het dorp en gelijk overvalt ons de bijzondere sfeer. Op straat zien we vooral veel mannen. Met hun roodwit gestreepte broeken flaneren ze over straat, drinken een biertje of observeren het straatleven vanaf een hoger gelegen terras.

Nadat we de rugzakken in het hotel hebben afgeleverd maken we een rondje door het dorp. Tijdens het wandelen valt het ons op dat we geen enkele andere toerist zien. Wie kijkt er naar wie vragen we ons af, opvallen doen we in ieder geval wel in het avondleven. Er wordt naar ons geknikt en gelachen en we communiceren met handen en voeten. Als we ’s avonds een hapje gaan eten in één van de kleine restaurantjes zijn we de enige gasten. Ons eten is eenvoudig, maar lekker. Eenmaal terug in het hotel maken we kennis met Roberto. Hij gaat morgen met ons op pad om een mooie wandeling te maken. We spreken af wanneer hij ons de volgende ochtend op komt halen en vallen die avond als een blok in slaap.

De piek van El Torro

Na een rustige nacht en een eenvoudig ontbijt stappen we op deze frisse ochtend in de bus. We gaan vandaag richting het hoogste non vulkanische punt van Guatemala; de piek van El Torro. In een gestadig tempo klimmen we steeds hoger en al snel gaat de trui uit. Tijdens het lopen vertelt Roberto ons, in half Spaans en een klein beetje Engels, het een en ander over de omgeving en de gebruiken in de regio. Op de top genieten we van een prachtig uitzicht op de omringende vallei. We zien Todos Santos Guatemala liggen, maar ook diverse vulkaantoppen. Zo spotten we ook de Santa Maria, waar we eerder liepen en het kleine pluimpje rook van de actieve Fuego in de buurt van Antigua.

Na de afdaling gaan we mee naar het huis van Roberto. Hij blijkt een enorm weefgetouw te bezitten waarmee hij met de hand de mooiste stoffen maakt. Roberto trapt, zwoegt en weeft en binnen een aantal minuten zien we de stof langzaam aan groeien. Een lange dag werken voor een lap, die hij weer verkoopt aan de lokalen om hun kleding van te maken. Gidsen doet hij ook graag, maar er is slechts een handjevol toeristen en daardoor beperkt werk.

Als we teruglopen naar het hotel worden we opgemerkt door een groepje schoolkinderen. Giechelend komen ze op ons af, nieuwsgierig wie toch die 2 lange mensen zijn. Eén van de meisjes plaatst haar voet naast mijn maatje 42 1/2 “you are so big, and I am so small”. We lachen er samen maar eens om en als ik vraag of ze met mij op de foto willen zeggen ze gelijk ja. Een beetje verlegen, maar vastberaden om er het meest van te maken. En dan ineens is er een snelle blik en vertrekt het viertal weer. Wij gaan douchen en een hapje eten.

Community Based Tourism in Nebaj

De volgende ochtend nemen we afscheid en stappen in de bus richting Nebaj. Een lange rit waarin we twee keer moeten overstappen. Nebaj is een inheems dorp in de Ixil driehoek, het gebied dat zwaar geleden heeft in de 36-jarige burgeroorlog van Guatemala. De laatste jaren richt men zich er op het community tourism. De (meeste) mensen dragen er klederdracht en leven nog volgens oude tradities. De rit naar het dorp toe is prachtig en we kunnen niet wachten om de omgeving te gaan verkennen.

Ons hotel ligt net buiten het centrum. Het centrale plein, de markt en de kerk liggen om de hoek, dit is waar het allemaal gebeurt. Op de eerste dag slenteren we wat door het dorp, gaan lekker zitten op een bankje en kijken onze ogen uit. Vooral de dames stelen hier de show met hun prachtige rode rokken en bijpassende omslagblouses. We eten verse mango en ananas op de markt en zijn getuige van een begrafenis. Een indrukwekkende gebeurtenis waarbij het hele dorp uitloopt om de dode de laatste eer te bewijzen.

De volgende ochtend staat er weer een gids op ons te wachten. Samen met hem maken we een prachtige tocht door de omgeving. Mannen werken op het veld, de zeis hakkend in de grond. Tussen de kleine dorpjes in de bergen gaat alles nog te voet. Er passeren een paar dames met zware vracht op hun hoofd en ezels met hout op hun rug. We stijgen en dalen en genieten van het mooie uitzicht, de rivier en het leven van alledag. Veel te snel zijn we weer bij het eindpunt van onze tocht. Spontaan besluiten we mee te lopen naar het kantoor om nog een dag langer te blijven en een tweede wandeldag in te lassen.

Daarna is het tijd om verder te gaan met onze reis door Guatemala. Nog een laatste blik op de prachtige mensen en het levendige centrale plein en daar gaan we weer. Een schat aan ervaring rijker en “een content mens” zoals ze dat bij ons in Brabant zeggen.