Reizen naar Ladakh over land via Manali

Bij aankomst op de luchthaven word je naar je aangename guesthouse gebracht. Je kunt de hele dag naar eigen inzicht besteden. Bezoek bijvoorbeeld de oude stad, met zijn nauwe straatjes, het Rode Fort, de prachtige Jama moskee, en kleurrijke bazaars waar het een gekrioel is van toeterende riksja's, motortaxi's, fietsen, auto's en winkelende mensen. Jan kan optioneel een stadstour door Delhi organiseren, om het oude stadsdeel en het Rode Fort te bezoeken. 

Om 7:40 je vertrekt de Shatabdi Express naar Chandigarh. In slechts 4 uur bereik je Chandigarh, aan de rand van de voetheuvels van de Himalaya. Op het perron staat de chauffeur al op je te wachten. Vervolgens rijdt je de bergen van Himachal Pradesh naar Manali, een rit van zo’n 8 à 9 uur. Manali ligt op 1800 meter, aan het einde van de weelderige groene Kullu-vallei met zijn vele boomgaarden van appels, sinaasappels, peren en pruimen en is omringd door naaldwouden.

Manali is een levendig stadje en een populaire zomerbestemming voor Indiërs. Velen komen hier om de sneeuw op de nabijgelegen Rothang Pass te zien, de pas die je morgen oversteekt. In vroegere dagen waren de kleine dorpjes in de omgeving, zoals Malana, om andere redenen populair. Zij waren namelijk het centrum van de Indiase opiumproductie. Je hebt vandaag een auto en gids ter beschikking om het stadje en zijn omgeving te verkennen. Er zijn Tibetaanse en hindoe-tempels en uiteraard heel veel souvenirwinkeltjes en restaurants. Een aangename wandeling voert naar het kleine Hadimba-tempeltje, gelegen in het bos boven Manali. Old Manali, dat ca 25 minuten lopen van je hotel vandaan ligt, is kleinschaliger, en krijgt vooral jonge en budget-toeristen.

Vandaag begint de tocht door de Himalaya. Je rijdt naar Keylong in Lahaul (115 km, 5 – 7 uur). De komende drie dagen rijd je over hoge passen, kronkelende wegen en haarspeldbochten. Het is het allemaal waard, want dit is één van de meest spectaculaire bergwegen ter wereld! Vandaag steek je de hoge Rothang Pass over. Overigens is er ook een tunnel onder de Rothang pas. Dit verkort de reis, maar maakt hem een stuk minder spectaculair. Aan jou de keuze! Op de pas ligt sneeuw en veel Indiase toeristen komen om sleetje te rijden of zelfs ski-les te nemen. Je gaat Lahaul binnen, dit gebied ligt ingeklemd tussen de Pir Panjal en de werkelijke Himalaya Range. Hierdoor ontvangt het minder regen dan de Kullu-vallei, maar nog steeds meer dan Ladakh. Lahaul is ook een intermediair tussen de domeinen van twee van grootste religies van de wereld: het Hindoeïsme en het Boeddhisme. Onderweg naar Keylong kun je dan ook hindoeïstische en boeddhistische tempels in het dorp zien.

Vandaag blijf je in Keylong (3000m) om aan de hoogte te wennen. Er zijn volop bezienswaardigheden in de omgeving. Breng bijvoorbeeld een bezoek aan Shahur Gompa, een klooster dat tegenover het stadje op de berghelling staat. De weg is niet goed, maar de rit en de uitzichten zijn prachtig. Vlakbij liggen de stadjes Udaipur en Triloknath. Hier bevinden zich enkele interessante tempels. De boeddhistische tempel in Triloknath wordt zowel door boeddhisten als hindoes bezocht, en stamt tenminste uit de twaalfde eeuw. De houten Mrikula Temple in Udaipur heeft wat weg van een Noors staafkerkje. Deze is vermoedelijk oorspronkelijk nog veel ouder en gewijd aan de hindoe-godin Kali.

Je passeert al klimmend de minidorpjes Jispa en Darcha en bent al snel in hoog-alpien gebied. De klim eindigt op de Baralacha La, de doorgang in de Himalaya-keten die toegang geeft tot Ladakh. Je bent nu in de Trans-Himalaya, waar Ladakh deel van uitmaakt. Je steekt de Lingti-vlakte over waarna de weg verder klimt naar de Naki La en de nog iets hogere Lachalung La pas (5060m). Na een korte stop in een tent-restaurant in Pang bereik je het grootste plateau op een dergelijke hoogte ter wereld. Je ziet soms nomaden die hier rondtrekken met hun geiten en jaks. Je verlaat je de hoofdweg en bereikt een tentenkamp, niet ver van het turkooizen zoutmeer Tsokar. Je slaapt in een ruime tent met bedden en eigen eenvoudige badkamer. De rit van vandaag is 227 km/ 7 – 8 uur.

Je vervolgt je weg naar Leh en gaat een hoge pas over voordat je Ladakh bereikt. Niet lang na de afdaling passeer je de eerste Ladakhi huizen. Bij het plaatsje Karu bereik je de legendarische Indus, de rivier waar India naar genoemd is. Je verlaat de Indusvallei en reist over een oude karavaanroute. Weer gaat het omhoog, naar de Chang La (5360m). Onderweg passeer je de mooiste oases van Ladakh. Na de afdaling verlaat je de karavaanroute en bereik je via een smalle, nauwelijks bekende bergkloof de Shyok-rivier. Hier zul je de komende drie nachten verblijven in Shyok River Lodge, een community-based accommodatie. De lodge is onderdeel van een traditioneel Ladakhi huis. De familie woont beneden onder dezelfde omstandigheden als de meeste Ladakhis. Je eigen verblijf is op de eerste verdieping, schoon, met luxe matrassen en een eigen badkamer. De rit van vandaag is 195 km/ 7-8 uur.

Na het ontbijt bezoek je de dorpstempel. Onderweg vertelt een gids hoe de Ladakhi overleven in deze omstandigheden. Ze verbouwen met behulp van irrigatiesystemen en sociale organisatie gerst en groenten. De tempel huisvest onder meer de Boeddha van de toekomst en vier monniken. Zij bieden je graag thee aan en vertellen over hun manier van leven. Als je terugkomt van de wandeling staat de lunch klaar. De tweede wandeling is een prachtige natuurwandeling. Je loopt over de vroegere karavaanroute. Het paadje is zeer populair bij wilde bergschapen, Tibetaanse sneeuwhoenders en wolven, maar je komt geen mens tegen. De stilte is massief en imponerend. Alternatief kun je een wandeling langs de Shyok rivier maken.

Pangong Tso, gelegen op de grens met Tibet is het grootste hooggelegen zoutmeer op aarde (4400 m). Het is niet alleen een spectaculair meer, de route ernaartoe is prachtig (137 km, 4 uur op en neer). Het is slechts 2 uur rijden vanaf de lodge en er is volop tijd om onderweg te stoppen voor foto’s. Je geniet van een warme picnic lunch bij dit wonderschone meer.

Na het ontbijt staat de jeep klaar om je door de weidse vallei van de Shyok naar Nubra te brengen (ca 110 km, 4-6 uur). Je volgt de woeste rivier, over zandduinen en rijdt een enkele keer door een kleine rivier. Een prachtige en onontdekte route! ‘s Avonds slaapt je in een lodge in Sumur, niet ver van de hoofdstad va het Nubra district.

Nubra is een idyllische enclave tussen de bergen van Ladakh en de fameuze Karakoram. Vandaag zijn er volop mogelijkheden om de dag te besteden. Zo zijn er twee prachtige boeddhistische kloosters die je kunt bezoeken. Ook kun je een tocht per kameel door de zandduinen van Hundar maken. Deze kamelen zijn afstammelingen van dieren die vroeger goederen transporteerden op de karavaanroute naar Yarkand en Kashgar aan de zijderoute. Als je van wandelen houdt, nemen we je te voet mee de bergen in naar een klein gompaatje in de bergen. Je kunt ook per jeep de rivier stroomafwaarts volgen tot Turtuk aan de Pakistaanse grens, waar het merendeel van de bevolking moslim is (hiervoor geldt een toeslag).

De weg naar Leh leidt over de Khardung La (5450 m), een van de hoogst berijdbare wegen ter wereld (132 km, 5-6 uur). Het uitzicht over de oase van Leh is spectaculair. De stad lag vroeger op het kruispunt van zeven karavaanroutes. Eén daarvan verbond Leh met Yarkand en Kashgar op de Zijderoute. Andere liepen naar Lhasa in Tibet, Srinagar in Kashmir en Kullu (de opium-route). Leh wordt gedomineerd door het 17e eeuwse voormalig winterpaleis van de koningen van Ladakh, dat je kan bezichtigen. Hogerop ligt de Tsemo tempel, waarin een groot beeld van Boeddha Maitreya staat. Vlakbij Leh liggen op loopafstand het Sankar klooster (3560m) en de Shanti Stupa (3590m), beide een bezoek waard.

Vandaag en morgen zijn ter vrije besteding. In Leh is veel te zien. Je kunt per taxi de vele prachtige kloosters in de Indus Vallei bezoeken, zoals Shey, Thikse en Hemis. In Shey staat het vroegere zomerpaleis van de koningen van Ladakh en in de tempel van het paleis is een schitterend koperen beeld van Boeddha Shakyamuni te zien, gemaakt in 1633. Leh heeft veel restaurants en winkeltjes waar Tibetaanse en Kashmiri kleden en kunstvoorwerpen verkocht worden. Daarnaast zijn er diverse NGO’s actief op het gebied van duurzame ontwikkeling, cultureel bewustzijn en meer.

Vandaag kun je een van de kloosters in de omgeving van Leh bezoeken. Het 14e eeuwse Thikse, dat behoort tot de Gelukpa school is een bijzonder goed onderhouden en fotogeniek klooster. Het 17e eeuwse Hemis klooster behoort tot de Dukpa Kargyukpa school. Het is het grootste en rijkste klooster van Ladakh. 

Na het ontbijt rijd je naar Likir, waar je Likir Gompa kunt bezoeken. Dit klooster stamt uit de 15e eeuw en behoort tot de geelmutsen-sekte (Gelugpa). Likir is sinds 1999 ook verrijkt met het grootste openlucht-boeddhabeeld van India. Na bezoek aan de gompa begin je aan de vierdaagse trektocht. Dit is een lichte trektocht. De tocht is niet zwaar aangezien je niet hoger dan 3800 m komt en je per dag meestal niet meer dan 4 uur loopt. De bagage wordt door paarden vervoerd. In het droge Ladakhi landschap met een felle zon aan de hemel kan het toch een inspannende ervaring zijn. Tussen Likir en Yangthang passeer je twee mini pasjes van respectievelijk 3550 en 3630 m hoogte, de Pobe La en de Charatse La. Yangthang is een pittoresk dorpje van semi-traditionele huizen te midden van groene gerstvelden. Je overnacht in een homestay in Yangthang.

Vandaag maak je een uitstap naar Ridzong Gompa. Je volgt een prachtige kloof naar het zuiden. Het verstopt gelegen klooster is omgeven door abrikozenbomen en beschut door een hoge rotsen. Er wonen 30 monniken die zich houden aan een strenge leer van de Gelugpa-sekte. Er is ook een nonnenklooster. Tot voor kort leidde dit een kwijnend bestaan in de schaduw van het grote ‘mannenklooster’. Sinds enkele jaren wordt er gewerkt aan vernieuwing en uitbreiding van de gebouwen en hebben de bejaarde nonnen versterking gekregen van een groot aantal jonge zusters. Dit is mede te danken aan een Nederlands initiatief. Je overnacht weer in de homestay in Yangthang.

Vandaag wandel je verder naar het noordwesten. Je passeert het pasje Sermanchan La (3750m) en bereikt waarschijnlijk al na 3 uur lopen het dorpje Hemis Shukpachan, genoemd naar de oude jeneverbes-bomen die hier groeien. Het is één van de meest pittoreske dorpen in Ladakh. In de zomer is het een knalgroene oase van gerstvelden, wilgenbosjes en klaterende beken te midden van kale en kleurrijke bergen. Je overnacht in een homestay of eenvoudig guesthouse.

Vandaag is de tocht iets langer dan gisteren (3-4 uur lopen). Eerst steek je weer een pas over, de Meptek La (3750m). Aan de andere kant ligt het dorpje Ang, een verzameling traditionele boerenhuizen omgeven door gerstvelden en abrikozenboomgaarden. Verder afdalend langs klaterende beken bereik je in ca 45 minuten het grotere dorp Themisgang. Hier kun je het 15e eeuwse klooster bezoeken, voordat je in de auto stapt voor de rit naar Lamayuru. Hier vind je Lamayuru Gompa, een van de meest spectaculair gelegen gompa’s. Vanuit het klooster heb je uitzicht op een vallei omgeven door geërodeerde fel gekleurde bergen van zandsteen en slibafzetting. Vannacht overnacht je weer in een hotel met eigen badkamer.