Je hoort en leest regelmatig dat we moeten stoppen met vliegen als we het klimaat willen sparen. Maar wat betekent dat eigenlijk voor de mensen die afhankelijk zijn van het toerisme? De lokale economie? De natuur?
Bij het samenstellen van onze reizen door Tanzania maken onze lokale reisexperts gebruik van de checklist voor duurzaam reizen. We streven ernaar om een zo groot mogelijke positieve impact te hebben op de lokale gemeenschap en de natuur. Om inzicht te krijgen in de effecten van onze reizen, beoordelen we de reisroutes met een uitgebreide impactscore. Zo kunnen we zien wat er goed gaat en waar nog ruimte is voor verbetering. De scores vind je in de Eerlijke Reiswijzer van Tanzania.
Met de Eerlijke Reiswijzer willen we op een transparante en positieve manier duidelijk maken dat we niet per se minder, maar vooral anders moeten reizen.
Het belang van toerisme in Tanzania
We hoeven jou niet te vertellen dat je vlucht naar Tanzania een enorme negatieve impact op het klimaat heeft. Maar helemaal niet meer vliegen is ook geen oplossing. De Tanzaniaanse bevolking is voor een groot deel afhankelijk van de inkomsten uit het toerisme. Het toerisme levert direct ruim 13% van het totale aantal banen. Indirect komen daar nog eens duizenden banen bij. Denk aan de leveranciers voor hotels en restaurants en de automonteurs die safariwagens onderhouden. De industrie is, na landbouw, de grootste bron van buitenlandse valuta.
Ben je benieuwd waar we de impactscore op baseren? Hier vind je een uitgebreid overzicht van de criteria die we gebruiken bij het bepalen van de impact van onze rondreizen door Tanzania. In de infographics op deze pagina zie je de gemiddelde scores van de geboekte reizen naar Tanzania in 2023.
Overnachtingen
Het aanbod aan kleinschalige en duurzame accommodaties in Tanzania is groot. Van kleinschalige boetiekhotels en luxe safaritenten tot kamperen in de Serengeti of op de Kilimanjaro. Om te bepalen of een accommodatie voldoet aan onze eisen hebben we een lijst met criteria voor overnachtingen. Tijdens de Tanzania reizen in 2023 vond 96% van het totaal aantal nachten plaats in kleinschalige (maximaal 16 kamers) en/of duurzame accommodaties. Tanzania scoort hiermee het maximale aantal van 5 punten voor overnachtingen in de Eerlijke Reiswijzer.
Hoewel de meeste accommodaties en hotels in Tanzania worden gerund door internationale eigenaren, kiezen wij voor accommodaties waar lokaal personeel in dienst is. Het is in Tanzania gebruikelijk dat ondernemers vragen om de hotelkosten over te maken naar een buitenlandse rekening. Onze reisexperts werken daar niet aan mee en kiezen voor partners die lokaal belasting betalen. Daarmee draag je met jouw reis bij aan werkgelegenheid en stimuleert het de lokale economie.
Met je verblijf in Rhotia Valley Tented Lodge steun je het lokale kinderhuis dat de eigenaren hebben opgezet. Om het restaurant van verse en duurzame producten te voorzien, zijn ze een bakkerij, moestuin en zuivelboerderij gestart. Daarmee creëren ze werkgelegenheid voor de lokale gemeenschap. Met hun nieuwste aanwinst; een koffiecorner vlakbij de Ngorongoro Krater, bieden ze een opleidingsplek voor jonge Tanzanianen die in het toerisme willen werken.
Excursies met lokale ondernemers
Onze reizen door Tanzania hebben een sterke focus op natuur en ontspanning en minder op het kennismaken met de bewoners. Een manier om dat te doen is door zogenaamde 'meet the locals'-excursies aan te bieden, waarbij Tanzaniaanse ondernemers activiteiten organiseren voor toeristen. Waar mogelijk nemen we zulke excursies op in onze reisroutes. Zo plannen we in veel reizen een fietstour met een lokale gids in Mto wa Mbu. In het dorp maak je kennis met het leven van de Tanzanianen. Ook een traditionele kookworkshop, een bezoek aan een koffieplantage en een kruidenwandeling zijn meet-the-locals excursies die je in Tanzania kan doen. Tanzania scoort 3 punten voor het onderdeel excursies in de Eerlijke Reiswijzer. Dit betekent dat er gemiddeld drie excursies zijn opgenomen in de uitgevoerde reizen in 2023.
Lokale chauffeur
In Tanzania werken we veel met lokale chauffeurs. Tijdens een meerdaagse safari in de Nationale Parken word je een aantal dagen vergezeld door dezelfde chauffeur. Onze lokale reisexperts werken met een vast team van uitsluitend Tanzaniaanse chauffeurs. Omdat we intensief en op regelmatige basis met ze samenwerken, bieden we deze chauffeurs een training aan op het gebied van duurzaamheid. Zo kunnen zij helpen bij het uitvoeren van onze missie. Tanzania scoort het maximaal aantal van 5 punten voor het onderdeel lokale chauffeurs.
Natuur en cultuur
Tanzania is een echte natuurbestemming. Het is daarom niet zo gek dat in 2023 de maximale score van 5 is gehaald voor een betaald bezoek aan natuurgebieden. Vaak breng je in totaal zo'n zeven dagen door in nationale parken. Daar betaal je per persoon omgerekend zo'n 640 euro voor. De entreeprijzen voor de nationale parken in Tanzania zijn behoorlijk hoog. Het geld komt ten goede aan het beschermen van de natuurgebieden en de dieren die er leven. Grond moet nou eenmaal geld opleveren. Zouden er geen inkomsten uit het toerisme zijn, dan is de kans groot dat veel natuur verloren gaat aan intensieve veeteelt, landbouw en bebouwing. Door de opbrengst van de entreekaartjes is er een stimulans voor de overheid én de bevolking om het natuurschoon te beschermen en te onderhouden.
Slow Travel
Wij stimuleren onze klanten om niet elk jaar een verre reis te maken en als ze gaan dan liefst zo lang mogelijk. Want hoe langer je reist, hoe groter je positieve impact is. Bovendien biedt het reizigers een betere ervaring, aangezien ze langer in een land of regio blijven en zo de plek beter ervaren. Dat noemen we slow travel.
Tanzania ligt in zone 2. Voor reizen naar bestemmingen in zone 2 hebben we als doelstelling om een minimale reisduur van 10 dagen te halen. In 2023 was het gemiddelde aantal reisdagen voor de geboekte reizen naar Tanzania 15 dagen. Omdat we er liever voor zorgen dat de rondreizen in Tanzania langer duren scoort de bestemming slechts 1 punt in de Eerlijke Reiswijzer.
Met onze gids Adam hadden we het getroffen. Hij heeft ons veel over Tanzania verteld en het is ook zeker zijn verdienste dat we zoveel prachtige dieren hebben gezien zonder het respect voor de natuur te verliezen!
Wat we nog meer doen
Bij het vergroten van onze positieve impact en het minimaliseren van onze negatieve impact, zijn er ook allerlei acties die we ondernemen die lastig te meten zijn. Zo stimuleren we onze reizigers om vaker plantaardig te eten, lokale producten te gebruiken en minder wegwerpplastics te gebruiken.
Vegetarisch eten
Tijdens de safari's zijn de maaltijden inbegrepen in de reis. In overleg met de lodges wordt er een alternatief menu geserveerd voor vegetariërs en veganisten. Omdat het fenomeen vegetariër nog niet algemeen bekend is, kan het zijn dat er wel eens een vergissing wordt gemaakt. Tanzanianen zijn over het algemeen heel gastvrij en zullen er alles aan doen om je een lekkere maaltijd zonder vis en vlees te serveren. Op Zanzibar is vegetarisch eten geen enkel probleem. De invloeden uit de Indiase keuken zorgen voor een smakelijk en gevarieerd aanbod. Tijdens de beklimming van de Kilimanjaro krijg je drie maaltijden per dag geserveerd door een privékok. Hij kan voedzame en energierijke maaltijden klaarmaken voor zowel vegetariërs als veganisten.
Plasticvrij reizen
Onze lokale reisexperts in Tanzania zijn echte pioniers als het gaat om het tegengaan van plastic afval. Alle safari-auto's zijn uitgerust met een 20 liter watertank met kraantje, zodat reizigers hun eigen flesje kunnen vullen. Waar andere reizigers hun lunch aangeboden krijgen in plastic en kartonnen verpakkingen, zorgen onze reisexperts voor een uitgebreide picknickset met echte borden, bekers, bestek en schalen voor het eten. Zo wordt plasticvrij reizen in Tanzania wel heel gemakkelijk.
Impact op het klimaat
Naast de positieve effecten, veroorzaakt reizen ook klimaatschade. Dat komt vooral door het vervoer van en naar de bestemming, maar ook het vervoer ter plekke veroorzaakt broeikasgassen. Wij adviseren onze reizigers om niet elk jaar een verre reis te maken, maar af te wisselen met een bestemming dichterbij huis. Hier lees je wat je nog meer kunt doen om de CO2e-uitstoot van je reis te minimaliseren.
CO2e-uitstoot van de vlucht
Kies voor een vlucht met de minste klimaatimpact door bij Google Flights te filteren op CO2e-uitstoot. De verschillen in uitstoot worden veroorzaakt door het type vliegtuig, aantal tussenstops of de route. Lees hier meer over in deze blog over duurzamer vliegen.
Retour Amsterdam - Kilimanjaro: uitstoot per persoon per airline (kg CO2e)
Bron: Google Flights
Non CO2e-effecten door vliegen
Naast CO2e komen bij vliegtuigen ook andere schadelijke stoffen vrij. Denk aan stikstofoxiden en waterdamp. Op bepaalde hoogtes kan door stikstofoxide ozon ontstaan, met smog als gevolg. Waterdamp bevriest rond tien kilometer hoogte. De ijskristallen van de bevriezing vormen de vliegtuigstrepen die je wel eens ziet. Veel strepen vormen als het ware een deken die ervoor zorgt dat er minder warmte terugstraalt van de aarde naar de ruimte. Zo hebben ze een opwarmend effect. Het is niet duidelijk hoe groot de bijdrage van deze zogenaamde non CO2e-effecten is op het opwarmen van de aarde.
Better Places is gestopt met het compenseren van de CO2e-uitstoot van haar reizen. In plaats daarvan willen wij de CO2e-uitstoot van al onze reizen elk jaar met 5% verminderen. Wij investeren voor elke reiziger een bedrag in projecten voor duurzame energie of biodiversiteit.
Mensenrechten in het toerisme
Als reisondernemer is het onze verantwoordelijkheid om ervoor te zorgen dat mensenrechten worden nageleefd bij het organiseren van onze reizen. De stichting Roundtable Human Rights in Tourism helpt reisorganisaties met het in kaart brengen van mensenrechtenkwesties per land. De grootste risico's in Tanzania zijn mensenhandel, gedwongen (kinder)arbeid, bedreigingen en geweld tegen minderheden en het strafbaar stellen van homoseksualiteit.
Mensenhandel en kinderarbeid
In Tanzania geldt een minimumleeftijd van 14 jaar om fulltime te mogen werken. Kinderen tussen de 14 en 18 jaar mogen alleen licht werk doen, dat niet schadelijk is voor hun gezondheid en ontwikkeling. Er wordt streng gecontroleerd op deze wetten. Ambtenaren komen onaangekondigd langs en checken de contracten van alle werknemers. Onze reisexperts werken alleen met accommodaties die zich aan de lokale wetten houden. Hoewel weeshuisbezoeken niet zozeer onder 'kinderarbeid' vallen, is het wel een vorm van het gebruik van kinderen voor het vermaak van toeristen. Better Places biedt geen activiteiten aan die schadelijk kunnen zijn voor kinderen, zoals het bezoeken van weeshuizen en scholen. In één van de lodges waar wij graag mee samenwerken konden gasten het lokale weeshuis bezoeken. Na een uitgebreid gesprek met onze reisexperts, heeft de eigenaar besloten die activiteit niet langer aan te bieden aan zijn gasten.
Werkomstandigheden op de Kilimanjaro
Onze reisexperts werken samen met een lokale partner die de beklimming van de Kilimanjaro organiseert. In Tanzania gelden strikte regels voor het beklimmen van de berg. Zo mag een porter niet meer dan 15kg dragen. Dat is inclusief zijn eigen spullen. Het gewicht van alle tassen wordt bij de ingang van het park gecontroleerd. Elke kilo extra moet achterblijven. Er gaan tenten, slaapspullen, kookgerei en eten voor de gehele duur van de klim mee de berg op. Twee klimmers krijgen daardoor al snel elf personen mee: twee gidsen, een kok, een gastheer en porters. Porters en gidsen die in dienst zijn van een organisatie, zijn automatisch verzekerd voor ongevallen en bouwen een pensioen op. Zelfstandige porters moeten zelf en verzekering en pensioen verzorgen. Om de porters te beschermen is de KPAP (Kilimanjaro Porters Assistance Project) opgericht. Deze organisatie biedt onderwijs en ondersteuning en zorgt ervoor dat de dragers van de Kilimanjaro eerlijk en ethisch behandeld worden. Zo controleert de KPAP of porters voldoende rustdagen krijgen tussen twee beklimmingen in en helpt ze aan geschikte kleding en schoenen. Onze lokale partner zit in het traject om lid te worden van de KPAP. Als ze dat niet zijn voor einde van 2023, dan gaan onze reisexperts op zoek naar een andere partner.
Leefbaar loon en fooi
Het minimumloon in het toerisme in Tanzania ligt rond de 175 euro per maand. Dat klinkt als weinig, maar je moet daarbij bedenken dat het levensonderhoud veel goedkoper is dan in Nederland. Zo is de huur van een tweekamerappartement in Tanzania zo'n 20 euro per maand. Dat is 11% van het inkomen. In Nederland zijn de woonlasten minimaal 40% van het inkomen. Hoewel onze reisexperts gidsen niet direct betalen, weten zij precies hoeveel zij betaald krijgen. Bovenop hun loon, krijgen zij fooi. Dat is extra geld en geen onderdeel van het salaris. De reisexperts adviseren reizigers over de hoogte van de fooi in lodges, aan gidsen en aan porters. Voor de fooi na afloop van de Kilimanjaroklim moet je rekenen op zo'n 900 USD, die verdeeld wordt over de elf porters en gidsen.
Corruptie
Ondanks de campagnes tegen corruptie, is het omkopen van politici en ambtenaren nog steeds een groot probleem in Tanzania. Ook in het toerisme worden steekpenningen betaald om vergunningen voor bouwprojecten te krijgen. Op kleine schaal zien onze lokale reisexperts wel verbetering. Zo kon je tien jaar geleden een ranger een paar dollar geven voor toegang tot een Nationaal Park. Tegenwoordig moet je permits online aanvragen en betalen en kom je zonder geldig bewijs het natuurgebied niet in. Onze reisexperts werken met kleinschalige ondernemers. Zo weten zij zeker dat het geld bij de juiste mensen terechtkomt en hoeven zij geen ambtenaren om te kopen om dingen gedaan te krijgen.
Geweld tegen minderheden
In Tanzania is veel te doen over het verdrijven van Maasai om plaats te maken voor toeristen. In sommige gebieden worden de oorspronkelijke bewoners weggestuurd om plaats te maken voor jachtgebieden voor toeristen. Bij Better Places kunnen reizigers dergelijke activiteiten niet boeken. Er zijn ook plekken waar de situatie genuanceerder is. Het leefgebied van de Maasai is de afgelopen decennia kleiner geworden. Tegelijkertijd is de populatie gegroeid en hebben ze veel meer vee. Waar een Maasai vroeger maximaal drie geiten of koeien bezat, zijn dat er nu zo'n 25 per persoon. Door overbegrazing ontstaat erosie en wordt de biodiversiteit ernstig bedreigd. Er is geen eenvoudige oplossing. Als relatief kleine reisorganisatie hebben wij geen invloed op het beleid dat gekozen wordt. Wel nemen wij afstand van het geweld dat gebruikt wordt bij het ontruimen van Maasaidorpen.
Veiligheid LHBTQI+ personen
Het in het openbaar uiten van liefde tussen lhbtqi+ personen is strafbaar in Tanzania. Dit geldt ook voor toeristen. Het is veilig voor lhbtqi+ personen om naar Tanzania te reizen, mits ze zich aan een paar ongeschreven regels houden. Zo is het af te raden om in het openbaar te zoenen of op een andere manier affectie te tonen. Onze reisexperts hebben veel ervaring met lhbtqi+ reizigers en geven advies op maat.