We horen vaak dat we moeten stoppen met vliegen om het klimaat te sparen. Maar wat is het effect hiervan voor landen die voor een groot deel afhankelijk zijn van het toerisme? Niet meer reizen heeft grote gevolgen voor de lokale werkgelegenheid en de bescherming van natuurgebieden en de dieren die er leven.
Bij het samenstellen van onze reizen door Bulgarije maakt onze lokale reisexpert gebruik van de checklist voor duurzaam reizen. Zo zorgen we ervoor dat onze reizen een zo groot mogelijk positieve impact hebben op de mensen, dieren en de natuur en een zo klein mogelijke impact op het klimaat. Om meer te weten te komen over de positieve en negatieve impact van onze reizen, gebruiken we een uitgebreide impactscore. Door onze reizen een impactscore te geven kunnen we precies zien op welke punten het al goed gaat en waar nog ruimte voor verbetering is. De scores vind je in de Eerlijke Reiswijzer van Bulgarije. Op deze pagina geven we een toelichting bij de impactscores.
Met de eerlijke reiswijzer willen we op een transparante en positieve manier duidelijk maken dat we niet per se minder, maar vooral anders moeten reizen.
Het belang van toerisme in Bulgarije
Door haar turbulente geschiedenis en het uiteenvallen van de Sovjet-Unie, raakte Bulgarije in een diepe armoedeval. Hoewel Bulgarije één van de armste EU-landen is, groeit de economie hard en stijgt de levensstandaard voor veel bewoners. Die groei is mede dankzij het toerisme. In 2019 werd 13% van het BNP verdiend in het toerisme. De industrie levert zo'n 360.000 banen op. Dat betekent dat één op de negen Bulgaren afhankelijk is van zijn of haar inkomsten uit het toerisme.
Geen land in Europa loopt zo snel leeg als Bulgarije. Door gebrek aan werk op het platteland verhuizen jongeren naar de steden. Als ze ook daar geen vooruitzichten hebben emigreren ze naar andere EU-landen, in de hoop goed betaald werk te vinden. De leegloop is niet alleen een groot probleem voor de Bulgaarse economie. Ook het verlies van cultuur, taal en het uiteenvallen van familiebanden is nadelig voor de lange termijn. De groeiende reisindustrie biedt kansen voor Bulgaren die anders hun land zouden verlaten. Daarnaast zorgt de komst van buitenlandse gasten ervoor dat het indrukwekkende aanbod aan cultureel erfgoed bewaard blijft voor toekomstige generaties.
Ben je benieuwd waar we de impactscore op baseren? Hier vind je een uitgebreid overzicht van de criteria die we gebruiken bij het bepalen van de impact van onze rondreizen door Bulgarije. In de infographics op deze pagina zie je de gemiddelde scores van de geboekte reizen naar Bulgarije in 2023.
Overnachtingen
In Bulgarije is het aanbod aan kleinschalige accommodaties en familiehotels groot. Dat is niet zo gek als je bedenkt dat bijna 12% van de beroepsbevolking in het toerisme werkt. Deze accommodaties vind je in zowel steden als landelijke gebieden en zelfs in moeilijk bereikbare bergdorpen. Onze lokale reisexpert kiest zoveel mogelijk voor deze kleinschalige accommodaties in Bulgarije. Zo zorgen we ervoor dat het geld dat je betaalt voor je reis terechtkomt bij de mensen die het het hardst nodig hebben. Om te bepalen of een accommodatie goed is voor het personeel en zorgt draagt voor het klimaat, hebben we een lijst met criteria voor duurzame hotels opgesteld.
In het kleine dorpje Smilyan verblijf je in een authentieke boerderij. De accommodatie wordt gerund door een boerenfamilie. Het hele dorp weet dat zij de lekkerste kaas maken. Natuurlijk mag je daar als gast van de familie ook van proeven. Helemaal bijzonder: de familie heeft toestemming om Goudse kaas te maken. Wie wil kan een kookworkshop volgen of aanschuiven voor het diner bij een familie in het dorp.
Excursies
In Bulgarije zijn er tal van mogelijkheden voor zogenaamde human powered excursies. Dat zijn activiteiten waarbij de energie die verbruikt wordt komt van lichamelijke inspanning. Denk daarbij aan wandelen, kanoën en fietsen. Onze lokale reisexpert heeft vooral veel wandelexcursies opgenomen in onze reizen. Bulgarije heeft daarvoor de ideale voorwaarden: prachtige natuur, gemarkeerde wandelpaden en een groot deel van het jaar een aangenaam klimaat. Bij de actieve rondreis door Bulgarije zijn er maar liefst vier wandelactiviteiten opgenomen, waaronder een stadstour in Sofia en Plovdiv.
Natuur en cultuur
Bulgarije heeft een groot netwerk van nationale parken, natuurreservaten en biosfeerreservaten. In totaal zijn er een indrukwekkende 2.234 beschermde gebieden. Het land heeft één van de rijkste biodiversiteiten van Europa. Er groeien meer dan 3.900 soorten planten, er leven 428 vogelsoorten en 95 soorten zoogdieren. Van de hele biodiversiteit in Bulgarije staan er 122 op de internationale lijst van bedreigde soorten. Het belang van natuurbescherming staat hoog op de agenda in Bulgarije en toerisme wordt gezien als een middel om dat te financieren.
Door de aanwezigheid van vele oude beschavingen door de eeuwen heen, is Bulgarije een ontzettend rijk land als het gaat om cultureel erfgoed. Van beroemde bouwwerken, zoals het Rila Klooster en de rotskerken tot folklorefestivals en traditioneel geweven tapijten. Voor een bezoek aan de meeste culturele bezienswaardigheden betaal je een toegangsprijs. In sommige gevallen moet je een bezoek van tevoren reserveren. Het doel is om het cultureel erfgoed zoveel mogelijk te beschermen tegen overtoerisme en vandalisme. Het geld wordt bovendien gebruikt om het erfgoed te beschermen en te onderhouden. Met een bezoek aan een dergelijke bezienswaardigheid draag je bij aan het in stand houden en beschermen van de Bulgaarse cultuur.
Wat we nog meer doen
Bij het vergroten van onze positieve impact en het minimaliseren van onze negatieve impact, zijn er ook allerlei acties die we ondernemen die lastig te meten zijn. Zo stimuleren we onze reizigers om vaker plantaardig te eten, minder wegwerpplastics te gebruiken en overtoerisme te voorkomen.
Vegetarisch eten
Traditioneel gezien is Bulgarije een landbouwland. In het begin van de twintigste eeuw tot de Tweede Wereldoorlog waren de Bulgaarse tuinbouwers beroemd in Europa vanwege hun verse en smaakvolle producten. Het is dus niet zo gek dat groenten en fruit goed vertegenwoordigd zijn in de Bulgaarse keuken. Dat maakt het voor vegetariërs een prima bestemming voor lekker eten. Veganisten staan voor een grotere uitdaging. De bewoners zijn dol op zuivel en kaas en verwerken die ingrediënten als het even kan in elk gerecht. Zo eten ze patat niet met frietsaus of ketchup, maar met sirene, een lokale fetakaas. De Bulgaren zijn vrij conservatief als het gaat om het veranderen van hun eetgewoontes. Hoewel het aanbod voor vegetariërs en veganisten steeds beter wordt, gaat de voedseltransitie nog redelijk traag. In dit artikel vind je inspiratie voor vegetarisch eten in Bulgarije.
Reizen in het voor- of naseizoen
Door overtoerisme kan de druk op lokale voorzieningen toenemen en schade ontstaan aan natuurlijk en cultureel erfgoed. In samenwerking met onze lokale reisexperts proberen we reizigers zoveel mogelijk naar minder bekende plekken te sturen. Dat zorgt niet alleen voor minder drukte, maar levert ook een betere ervaring op voor de reiziger. Prijzen zijn lager, het aanbod is groter, het weer is milder en toeristische plekken zijn minder druk. Een ander middel om toeristen beter te verspreiden is door reizen te organiseren in het voor- of naseizoen. Met informatieve blogs en tips stimuleren we reizigers om juist te kiezen voor een rondreis buiten de populaire zomermaanden.
Plasticvrij reizen
Het kraanwater is veilig drinkbaar in Bulgarije. In de meeste dorpen staan openbare fonteintjes waar je een flesje kan vullen. Het is daardoor niet moeilijk om het gebruik van plastic flesjes te vermijden. Het kan zijn dat de smaak van het water anders is dan je gewend bent in Nederland. Daarom adviseren wij reizigers om een filterfles mee te nemen. Die halen niet alleen virussen en bacteriën uit het water, maar filteren ook smaakjes en geuren. Bij Better Places stimuleren we de ondernemers waar we mee samenwerken om alternatieven te bieden voor plastic flesjes water. In Bulgarije bieden sommige accommodaties tappunten met mineraalwater. In het geval dat accommodaties toch nog plastic flesjes en wegwerpproducten gebruiken, zoals shampoo-mini's, adviseren wij reizigers deze te laten staan en hun eigen producten te gebruiken. Onze lokale reisexpert zal op termijn specifieke tips tegen plastic afval opnemen in haar reisvoorstellen.
Rewilding het Rodopegebergte
Rewilding Europe is een non-profit organisatie die zich inzet voor meer ruimte voor natuur, wildernis en wilde dieren. In Bulgarije zijn zij actief in het Rodopegebergte. Het natuurgebied wordt gezien als één van Europa's biodiversiteitshotspots. Ze werken aan bewustwording en het delen van kennis om het gebied te beschermen. Daarnaast herintroduceren ze inheemse dierenpopulaties, zoals herten, bizons, vale gieren en karakachan-paarden. Door het werk van Rewilding Europe neemt het aantal wolven en jakhalzen weer toe en is de bruine beer recent teruggekeerd naar de Rodope. Het toegenomen aantal wilde dieren zorgt ervoor dat het gebergte aantrekkelijk is voor toeristen. Lokale bedrijven, ambachtslieden en andere ondernemers profiteren van de komst van deze natuurliefhebbers en dragen op hun beurt bij aan het beschermen en aantrekkelijk houden van het gebied.
Bulgarije is voorloper als het gaat om het recyclen van plastic afval. Bijna 60% van het plastic afval wordt gerecycled. Daarmee staat Bulgarije op de derde plek in de toplijst van Europese landen op het gebied van plastic recycling. Alleen Slovenië en Letland doen het beter.
Impact op het klimaat
Naast de positieve effecten, veroorzaakt reizen ook klimaatschade. Dat komt vooral door het vervoer van en naar de bestemming, maar ook het vervoer ter plekke veroorzaakt broeikasgassen. Wij stimuleren onze reizigers om zoveel mogelijk te kiezen voor het minst schadelijke transport.
CO2-uitstoot van de vlucht naar Bulgarije
De retourvlucht van Amsterdam naar Sofia veroorzaakt gemiddeld 847kg CO2e per persoon (Bron: Atmosfair). Je vliegt dan economy class met een rechtstreekse lijnvlucht. De 'e' achter CO2 betekent dat zowel de CO2-uitstoot als de uitstoot van andere broeikasgassen is meegenomen in de meting. Om 847kg CO2e te compenseren moet je een jaar lang alle soorten vlees bij je ontbijt, lunch en diner overslaan. Wil je met een kleinere milieu-impact reizen naar Bulgarije? Kies dan voor de auto of de trein. Wanneer je met minimaal twee personen een auto deelt is de CO2-uitstoot van de rit naar Sofia 476kg per persoon en ga je met de trein dan is de CO2-uitstoot slechts 80kg per persoon (Bron: Green Tickets). We informeren en adviseren onze reizigers om voor duurzamere alternatieven van vervoer te kiezen. Daarbij helpen we met het uitstippelen van de beste route met mooie stops, zodat de reis naar Bulgarije met de auto onderdeel wordt van de vakantie.
Met de trein naar Bulgarije
Als je met de trein naar Bulgarije reist is je persoonlijke CO2-uitstoot maar 80kg. Voor de retourvlucht naar Sofia kun je vijftien keer op en neer met de trein. Op dit moment kiezen wij ervoor om de treinreis naar Bulgarije niet actief te promoten. Het traject tussen Boedapest en Belgrado is tijdelijk dicht vanwege langdurige werkzaamheden. Daardoor wordt de reis erg lang en omslachtig en moet je vaak overstappen.
Ben je benieuwd hoe we de berekening van de CO2-uitstoot van je vliegreis naar Bulgarije maken? Hier lees je precies welke rekenmethodes en tools we gebruiken bij het berekenen van CO2-uitstoot per vervoersmiddel.
Better Places is gestopt met het compenseren van de CO2-uitstoot van haar reizen. In plaats daarvan willen wij de CO2e-uitstoot van al onze reizen elk jaar met 5% verminderen. Wij investeren voor elke reiziger een bedrag in projecten voor duurzame energie of biodiversiteit.
Travelife Certificering 
Travelife is een certificeringsprogramma voor duurzame ondernemers in het toerisme. Wij verwachten van al onze lokale reisexperts dat ze binnen twee jaar na de start van onze samenwerking het Travelife Partner-certificaat halen of een ander vergelijkbaar certificaat dat erkend wordt door de GSTC. Ter ondersteuning bieden wij onze reisexperts webinars waarin we ze begeleiden in het certificeringsproces. Onze lokale reisexpert in Bulgarije is Travelife Certified.