Reis je naar Cuba? Dan is het vliegtuig onvermijdelijk. Als er geen toeristen meer zouden komen heeft dat grote gevolgen voor de bewoners, de natuur en de economie van Cuba. Reizen brengt namelijk ook veel goeds, mits het op de juiste manier gebeurt.
Bij het samenstellen van onze reizen in Cuba maken onze lokale reisexperts gebruik van onze checklist voor duurzaam reizen. Zo zorgen we ervoor dat jouw reis een zo groot mogelijke positieve impact op de lokale gemeenschap en de natuur heeft. Daarnaast streven we naar een minimale negatieve impact op het klimaat. Met onze uitgebreide impactscores kunnen we zien waar onze reizen door Cuba een positieve impact leveren en waar nog ruimte is voor verbetering. De scores vind je in de Eerlijke Reiswijzer van Cuba.
Met de Eerlijke Reiswijzer willen we op een transparante en positieve manier duidelijk maken dat we niet per se minder, maar vooral anders moeten reizen.
Het belang van toerisme in Cuba
Waar Cubanen in de jaren negentig nog geen contact mochten hebben met buitenlanders, is het land vijfentwintig jaar later ontwikkeld tot een populaire vakantiebestemming. Volgens het WTTC werkten in 2019 één op de tien Cubanen in het toerisme. Deze getallen zijn waarschijnlijk hoger, aangezien een groot deel van het toerisme op Cuba zich in de informele sector afspeelt.
Ben je benieuwd waar we de impactscore op baseren? Hier vind je een uitgebreid overzicht van de criteria die we gebruiken bij het bepalen van de impact van onze rondreizen door Cuba. In de infographics op deze pagina zie je de gemiddelde scores van de geboekte reizen naar Cuba in 2023.
Overnachtingen
In Cuba is overnachten bij de mensen thuis heel gewoon. Een casa particular is een kamer in of aan het huis van de bewoners, waar toeristen kunnen verblijven. Het is een soort bed & breakfast, maar dan persoonlijker. Tijdesn onze Cuba reizen overnacht je meestal in casa particulares. Het is een bijzondere manier om een inkijkje te krijgen in het dagelijks leven van de Cubanen. Door in een casa te verblijven leren reizigers over het lokale leven.Het alternatief voor de casa's zijn hotels. Die zijn meestal in handen van de staat of onderdeel van een grote all-inclusive hotelketens. De kwaliteit is helaas niet altijd even goed. Zelfs vijfsterrenhotels kunnen flink teleurstellen, terwijl een overnachting prijzig kan zijn.
In 2023 vond 80% van het totaal aantal nachten tijdens de Cuba reizen plaats in kleinschalige en/of duurzame accommodaties. Cuba scoort hiermee het maximale aantal van 5 punten voor overnachtingen in de Eerlijke Reiswijzer.
Excursies
Tijdens een reis door Cuba staat het contact met de lokale bevolking centraal. Daardoor scoren onze Cuba-reizen hoog op het gebied van excursies met een positieve impact. Je draagt bij aan een beter inkomen voor de lokale bevolking en beleeft zelf de meest unieke ervaringen. Zo kan je in Havana met een lokale gids in een oldtimer de stad verkennen, met een sigarenboer te voet door de tabaksvelden in Viñales of in een fietstaxi stappen en de andere kant van Trinidad ontdekken. Cuba scoort 5 punten voor het onderdeel excursies in de Eerlijke Reiswijzer. Dit betekent dat er gemiddeld vijf excursies zijn opgenomen in de uitgevoerde reizen in 2023.
In de straten van Trinidad begon de droom van 'bicitaxeo’ Alianki. Hij huurde een fietstaxi om toeristen rond te leidden en met zijn eerste opbrengst kocht hij zijn eigen taxi. Door de toenemende vraag aan excursies groeide zijn bedrijfje en inmiddels woont hij samen met zijn vrouw en kind op een eigen stukje land. Iets waar hij nooit van had durven dromen. Met hard werken en het motto ‘sí, se puede’ (ja, het is mogelijk), is zijn droom uitgekomen. Lees hier het hele verhaal van Alianki.
Lokale chauffeur
Voor de meeste rondreizen geldt dat de chauffeur die je van A naar B brengt het grootste deel van de reis bij je blijft. Onze lokale reisexpert werkt daarbij zoveel mogelijk met een vast team van gidsen en chauffeurs. Cuba scoort maximaal op het onderdeel lokale chauffeurs.
Natuur en cultuur
Cuba is een bestemming waar je vooral naartoe gaat voor het ervaren van de cultuur. Het relatief kleine eiland heeft maar liefst negen werelderfgoederen op de lijst van Unesco. Eén daarvan is het historische stadje Trinidad. Wie wil kan ook de prachtige natuur ontdekken. Cuba telt 12 nationale parken en 6 biosfeer reservaten. De entreegelden voor de parken variëren van 5 tot 10 dollar per persoon. Dit geld gaat naar de Cubaanse Staat, die het inzet voor het beheer van de parken.
Slow travel
We stimuleren onze reizigers om zo lang mogelijk op reis te gaan. Want hoe langer je reist, hoe groter je positieve impact is. Minder verplaatsen, meer zien en meer beleven. Zo kun je een plek echt leren kennen en is er alle gelegenheid voor authentieke ontmoetingen met de bewoners. Dat noemen we slow travel.
Cuba ligt in zone 3. Voor reizen naar bestemmingen in zone 3 hebben we als doelstelling om een minimale reisduur van 12 dagen te halen. Maar liever zorgen we ervoor dat de rondreizen in Cuba langer duren. In 2023 was het gemiddelde aantal reisdagen voor de reizen naar Cuba 18 dagen. Daarmee scoort de bestemming 1 punt in de Eerlijke Reiswijzer.
Wij hebben via Better Places met verschillende gidsen een mooie inkijk gekregen in het Cubaanse leven. Dit maakt het voor ons extra speciaal. We hebben veel gehoord over het leven in Cuba, het bonnensysteem en de situatie waar het land in verkeerd. Ze hebben ons als toeristen nodig om uit de crisis te komen! En dat gunnen wij de lieve hartelijke bevolking.
Wat we nog meer doen
Bij het vergroten van onze positieve impact en het minimaliseren van onze negatieve impact, zijn er ook allerlei acties die we ondernemen die lastig te meten zijn. Zo stimuleren we onze reizigers om vaker plantaardig te eten, minder wegwerpplastics te gebruiken en overtoerisme te voorkomen.
Overtoerisme voorkomen
Cuba wordt door veel mensen gezien als een bestemming buiten de gebaande paden. Inmiddels ontvangt het eiland zoveel reizigers, dat er op sommige plekken sprake is van overtoerisme. Langs de kust worden kwetsbare ecosystemen onder water bedreigd door de bouw van grote hotels en resorts. Tegelijkertijd wordt de groei van het toerisme in Cuba gezien als iets positiefs, aangezien het geld oplevert en de welvaart vergroot.
Vegetarisch eten
In de Cubaanse keuken wordt veel vlees gebruikt. Het fenomeen 'vegetariër' is nog niet algemeen bekend, waardoor het niet altijd even makkelijk is om gevarieerd en traditioneel te eten zonder vis en vlees. Als vegetariër of veganist zul je het in veel restaurants moeten doen met de bijgerechten, zoals rijst, bonen, zoete aardappel en bakbanaan. Op plekken waar veel toeristen komen bieden restaurants westerse gerechten, zoals pizza en pasta, aan. Als reizigers liever vegetarisch eten, dan informeert onze lokale reisexpert de eigenaren van de casa's. Zij kunnen daar dan rekening mee houden bij het inkopen van ingrediënten.
Plasticvrij reizen
Afvalmanagement en de verwerking van plastic is niet overal goed geregeld op het eiland. Met de komst van het toerisme is ook het gebruik van wegwerpplastic toegenomen. Tegelijkertijd zijn de Cubanen een kei in hergebruiken. Doordat veel producten schaars zijn, wordt alles gebruikt tot er echt niets meer van over is. Plastic flessen worden gebruikt als opslag voor bonen en rijst. Voor reizigers is het iets lastiger om het gebruik van wegwerpplastic te voorkomen.
Natuurgebied La Sierra del Escambray is gelegen in nationaal park Topes de Collantes, nabij Trinidad. In dit ongerepte tropische bos vind je wel 100 verschillende soorten varens en 40 soorten orchideeën. Je kunt hier samen met een gids een wandelexcursie maken, waarbij je onderweg onder andere stopt bij de 62 meter hoge waterval El Salto de Caburní. Neem hier ook een frisse duik! Met een beetje geluk kun je onderweg Cuba’s nationale vogel spotten: de Tocororo.
Impact op het klimaat
Naast de positieve effecten, veroorzaakt reizen ook klimaatschade. Dat komt vooral door het vervoer van en naar de bestemming, maar ook het vervoer ter plekke veroorzaakt broeikasgassen. We adviseren onze reizigers om niet elk jaar een verre reis te maken, maar af te wisselen met een bestemming dichter bij huis. Hier lees je wat je zelf kunt doen om de CO2e-uitstoot van je reis te minimaliseren.
CO2e-uitstoot van de vlucht
Kies voor een vlucht met de minste klimaatimpact door bij Google Flights te filteren op CO2e-uitstoot. De verschillen in uitstoot worden veroorzaakt door het type vliegtuig, aantal tussenstops of de route. Lees hier meer over in deze blog over duurzamer vliegen.
Retour Amsterdam - Havana: uitstoot per persoon per airline (kg CO2e)
Bron: Google Flights
Non CO2e-effecten door vliegen
Naast CO2e komen bij vliegtuigen ook andere schadelijke stoffen vrij. Denk aan stikstofoxiden en waterdamp. Op bepaalde hoogtes kan door stikstofoxide ozon ontstaan, met smog als gevolg. Waterdamp bevriest rond tien kilometer hoogte. De ijskristallen van de bevriezing vormen de vliegtuigstrepen die je wel eens ziet. Veel strepen vormen als het ware een deken die ervoor zorgt dat er minder warmte terugstraalt van de aarde naar de ruimte. Zo hebben ze een opwarmend effect. Het is niet duidelijk hoe groot de bijdrage van deze zogenaamde non CO2e-effecten is op het opwarmen van de aarde.
Better Places is gestopt met het compenseren van de CO2e-uitstoot van haar reizen. In plaats daarvan willen wij de CO2e-uitstoot van al onze reizen elk jaar met 5% verminderen. Wij investeren voor elke reiziger een bedrag in projecten voor duurzame energie of biodiversiteit.